Co powinien wiedzieć każdy kupujący o oliwie z oliwek – najważniejsze zasady wyboru
Oliwa z oliwek — dlaczego jej wybór ma znaczenie?
Oliwa z oliwek to fundament kuchni wielu krajów śródziemnomorskich i produkt ceniony ze względu na swoje właściwości zdrowotne. Jednak aby w pełni korzystać z dobrodziejstw tego tłuszczu, warto wiedzieć, jak wybierać oliwę z oliwek odpowiednią do naszych potrzeb. W artykule wyjaśniamy, na co zwrócić uwagę podczas zakupu, by cieszyć się smakiem, aromatem i wartościami prozdrowotnymi najwyższej klasy oliwy z oliwek.
Rodzaje oliwy z oliwek
Oliwa extra vergine — co oznacza najwyższa jakość?
Najlepszym i najczystszym rodzajem oliwy dostępnym na rynku jest oliwa extra vergine (extra virgin olive oil). Powstaje podczas pierwszego tłoczenia na zimno, bez użycia chemicznych środków. Charakteryzuje ją bardzo niska kwasowość, bogaty smak oraz naturalny, lekko pikantny aromat. To właśnie po ten rodzaj oliwy najlepiej sięgać, chcąc korzystać z jej wszystkich zalet zdrowotnych.
Oliwa virgin
Oliwa virgin także pochodzi z pierwszego tłoczenia, jednak jej parametry są nieco gorsze niż w przypadku wersji extra vergine. Niewielka różnica w smaku i wyższa kwasowość sprawiają, że częściej wykorzystywana jest do smażenia i gotowania.
Oliwa rafinowana i mieszanki
Taniej dostępna jest oliwa rafinowana, produkowana z użyciem procesów chemicznych. Bywa łączona z oliwą z pierwszego tłoczenia, jednak w porównaniu z oliwą extra vergine zawiera znacznie mniej wartościowych składników odżywczych i witamin.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze oliwy z oliwek?
Pochodzenie — co mówi etykieta?
Renomowane oliwy często pochodzą z konkretnych regionów śródziemnomorskich, które słyną z wielowiekowej tradycji uprawy oliwek. Warto sprawdzić na etykiecie informację o kraju i regionie produkcji. Wysokiej jakości oliwy pochodzą najczęściej z Włoch, Hiszpanii, Grecji czy Portugalii.
Data zbioru i termin przydatności
Oliwa z oliwek nie należy do produktów wiecznie świeżych. Im młodsza, tym wyższą zachowuje jakość walorów smakowych i zdrowotnych. Sprawdź datę zbioru oliwek – świeża oliwa (do 18–24 miesięcy od produkcji) będzie miała najbardziej intensywny aromat i smak. Unikaj oliwy zalegającej na półkach, gdyż z czasem traci swoje wartości.
Rodzaj opakowania
Najlepszym wyborem są butelki z ciemnego szkła, które chronią oliwę przed szkodliwym działaniem światła, przyczyniającego się do utleniania cennych tłuszczów. Należy unikać przezroczystych butelek oraz plastikowych pojemników.
Skład i certyfikaty jakości
Kupując oliwę, zwróć uwagę na krótką listę składników: jedynym powinna być 100% oliwa z oliwek extra vergine. Warto szukać także oznaczeń takich jak DOP (Chroniona Nazwa Pochodzenia), IGP (Chronione Oznaczenie Geograficzne) lub BIO, które świadczą o autentyczności i wysokiej jakości produktu.
Cena — czy zawsze świadczy o jakości?
Choć cena nie jest jedynym wyznacznikiem jakości, bardzo tania oliwa często oznacza gorsze metody produkcji, mieszanki niskiej jakości lub dodatki. Wysokiej klasy oliwa z oliwek to inwestycja w smak oraz zdrowie.
Smak, zapach i kolor — jak rozpoznać dobrą oliwę?
Charakterystyka organoleptyczna oliwy
Dobrej jakości oliwa wyróżnia się świeżym, owocowym zapachem i delikatnie pikantnym smakiem, który może być wyczuwalny na podniebieniu lub gardle. Lekka goryczka i „drapanie” w gardle są pozytywnymi cechami, świadczącymi o obecności pożądanych polifenoli.
Kolor nie zawsze jest wskaźnikiem jakości, ponieważ varie w zależności od odmiany oliwek i terminu zbioru. Oliwy mogą być od jasnozielonych po złocisto-żółte.
Wykorzystanie oliwy w kuchni
Do czego najlepiej nadaje się oliwa extra vergine?
Oliwa extra vergine doskonale sprawdza się jako dodatek do sałatek, dań na zimno, pieczywa i świeżych warzyw. Używaj jej również do dressingów oraz jako składnik marynat.
Czy można smażyć na oliwie extra vergine?
Mimo że punkt dymienia oliwy extra vergine jest wyższy niż w przypadku innych tłuszczów roślinnych (około 180–210°C), poleca się jej umiarkowane użycie do smażenia, najlepiej krótkotrwałego, na średnim ogniu. Do długiego smażenia lepiej wybierać oliwę virgin lub dedykowane oleje rafinowane.
Przechowywanie oliwy z oliwek
Jak prawidłowo przechowywać oliwę?
Aby zachować świeżość i smak oliwy, przechowuj ją w chłodnym, ciemnym miejscu (np. w szafce lub spiżarni), z dala od źródeł ciepła oraz światła. Po otwarciu butelki, warto spożyć ją w ciągu kilku miesięcy.
Podsumowanie
Wybór dobrej oliwy z oliwek nie ogranicza się do przeczytania etykiety. Liczy się przede wszystkim jej pochodzenie, sposób tłoczenia, świeżość, rodzaj opakowania i smak. Mądrze wydane pieniądze na wysokiej jakości oliwę przełożą się na lepsze doznania kulinarne i korzyści dla zdrowia. Kierując się powyższymi wskazówkami, z łatwością wybierzesz produkt, który zachwyci nawet najbardziej wymagających smakoszy.