Czy oliwa z oliwek ma datę ważności? Na co zwracać uwagę przy zakupie świeżego produktu

Czy oliwa z oliwek ma datę ważności?

Oliwa z oliwek jest jednym z najczęściej wybieranych olejów roślinnych wykorzystywanych w kuchniach całego świata. Jednak nawet najlepszej jakości oliwa nie jest produktem wiecznym – z upływem czasu traci swoje cenne właściwości smakowe oraz zdrowotne. Pytanie “czy oliwa z oliwek ma datę ważności?” jest więc w pełni zasadne, zwłaszcza jeśli zależy nam na korzystaniu ze świeżego i wartościowego produktu.

Okres przydatności do spożycia oliwy

Każda oliwa, zarówno extra virgin, jak i pozostałe rodzaje, ma oznaczoną przez producenta datę minimalnej trwałości. Najczęściej spotykane terminy to 12–24 miesiące od momentu tłoczenia lub butelkowania. Jednak ten czas może różnić się w zależności od wielu czynników, takich jak metoda produkcji, rodzaj opakowania czy warunki przechowywania.

Warto zaznaczyć, że o ile po upływie daty oliwa nie staje się natychmiast szkodliwa dla zdrowia, to jednak jej walory smakowe i aromatyczne mogą znacząco się pogorszyć. Utracone mogą zostać także ważne składniki bioaktywne, w tym przeciwutleniacze i kwasy tłuszczowe.

Data ważności a “best before”

Na etykietach oliwy producent zazwyczaj zamieszcza informację “najlepiej spożyć przed” (ang. “best before”). Jest to data, do której producent gwarantuje zachowanie wszystkich najważniejszych cech produktu. Warto pamiętać, że po tym terminie oliwa prawdopodobnie nie zaszkodzi zdrowiu, ale może mieć nieprzyjemny smak lub zapach, a niektóre wartości odżywcze będą niższe.

Skąd wiedzieć, czy oliwa jest świeża?

Kupując oliwę z oliwek, szczególnie tę z segmentu extra virgin, zależy nam na świeżości i najwyższej jakości. Na co zwracać szczególną uwagę w sklepie, by mieć pewność, że wybieramy produkt, który zachwyci nie tylko smakiem, ale i zapewni korzyści zdrowotne?

Oznaczenie daty tłoczenia i butelkowania

Idealnie jest, gdy producent umieszcza na opakowaniu zarówno datę tłoczenia, jak i butelkowania. Najlepsza, najświeższa oliwa to taka, która trafiła do naszej kuchni możliwie jak najszybciej po tłoczeniu.

Wskazówka: Szukaj oliwy z datą tłoczenia sprzed najwyżej roku – taka będzie miała najpełniejszy smak i aromat.

Typ opakowania

Opakowanie odgrywa kluczową rolę w utrzymaniu świeżości oliwy. Najlepiej wybierać oliwę w ciemnych butelkach szklanych lub metalowych puszkach. Tego typu opakowanie chroni zawartość przed szkodliwym działaniem światła, które może przyspieszyć proces utleniania się tłuszczów.

Unikaj: Transparentnych butelek oraz dużych plastikowych opakowań wystawionych na działanie światła.

Warunki przechowywania w sklepie

Warto przyjrzeć się, jak oliwa jest przechowywana w sklepie. Ekspozycja na promienie słoneczne lub bezpośrednie źródła ciepła sprzyja psuciu produktu. Wybieraj sklepy, które dbają o prawidłowe magazynowanie i eksponowanie oliwy – z dala od wilgoci i źródeł światła.

Jak rozpoznać zepsutą oliwę z oliwek?

Świeża oliwa charakteryzuje się przyjemnym, intensywnym zapachem przypominającym świeżo ściętą trawę, zielone jabłka, zioła lub migdały. Zepsuta oliwa natomiast ma zapach stęchlizny, może być gorzka lub zjełczała. Czasami pojawia się też wyraźnie nieprzyjemny posmak.

Objawy utlenienia się oliwy

• Zmiana zapachu: Stęchły, “papierowy” lub “metaliczny” aromat.
• Nieprzyjemny smak: Gorzki, mdły lub przypominający zjełczały tłuszcz.
• Zmiana koloru: Oliwa może zblednąć lub nabrać mętnawej barwy.

W takim przypadku lepiej nie używać oliwy nawet do smażenia – nie będzie już zdrowa ani smaczna.

Na co szczególnie zwracać uwagę przy zakupie oliwy?

Aby cieszyć się pełnią aromatu i właściwości odżywczych oliwy, warto kierować się kilkoma prostymi zasadami:

1. Certyfikaty i pochodzenie

Najlepsze oliwy extra virgin często posiadają oznaczenia geograficzne, takie jak DOP (Denominazione di Origine Protetta) czy PDO (Protected Designation of Origin). Pochodzenie oliwy, gwarantowane przez takie certyfikaty, świadczy o przestrzeganiu określonych standardów i tradycyjnych metod produkcji.

2. Skład i rodzaje oliwy

Nie wszystkie oliwy to produkty najwyższej jakości! Wystrzegaj się oliw typu “pure” lub “pomace”, które mogą zawierać mieszanki tłuszczów i są produktami rafinowanymi. Najlepsza jest oliwa extra virgin – tłoczona na zimno, bez użycia wysokich temperatur i chemicznych rozpuszczalników.

3. Cena a jakość

Kupując oliwę, nie warto przesadnie oszczędzać. Najtańsze produkty często są mieszanką tłuszczów pochodzących z różnych krajów i nie mają wiele wspólnego z prawdziwą oliwą extra virgin. Cena idzie w parze z jakością zwłaszcza wtedy, gdy chodzi o wyjątkowy smak i prozdrowotne korzyści.

4. Pojemność opakowania

Dobrą praktyką jest kupowanie butelki o pojemności dostosowanej do własnych potrzeb. Wybierając mniejsze opakowanie, masz pewność, że zużyjesz oliwę zanim jej świeżość zacznie spadać.

Jak przechowywać oliwę w domu?

Aby zapewnić jak najdłuższą przydatność do spożycia, oliwę należy trzymać:

• z dala od światła słonecznego (najlepiej w szafce lub spiżarni),
• w temperaturze 14-18°C,
• szczelnie zakręconą, by ograniczyć kontakt z powietrzem.

Unikaj przechowywania oliwy w lodówce, bo może to prowadzić do wytrącania się osadu (choć nie wpływa to na jakość).

Podsumowanie

Oliwa z oliwek, choć niezwykle trwała, stopniowo traci swoje najlepsze właściwości. Zawsze sprawdzaj datę ważności i zwracaj uwagę na oznaczenie daty tłoczenia. Wybieraj produkty w ciemnych butelkach, z renomowanych źródeł i opatrzone certyfikatami jakości. Dbając o jej odpowiednie przechowywanie i rozsądny, regularny zakup, masz pewność, że oliwa w Twojej kuchni pozostanie zawsze świeża, zdrowa i aromatyczna.