Jak cena oliwy z oliwek wpływa na jej jakość – czy droższa zawsze znaczy lepsza?
Oliwa z oliwek – skarb śródziemnomorskiej kuchni
Oliwa z oliwek od wieków uchodzi za niezwykle cenny składnik wielu kuchni świata, przede wszystkim regionu śródziemnomorskiego. Używana jako baza do sałatek, element marynat czy jako wykończenie potraw – coraz częściej gości na stołach również w Polsce. Mówiąc o tym produkcie, nie sposób nie zauważyć szerokiego zakresu cen na sklepowych półkach. Koszt jednej butelki może sięgać od kilkunastu do nawet kilkuset złotych. Czy jednak rzeczywiście wyższa cena oliwy z oliwek oznacza lepszą jakość? Przyjrzyjmy się temu zagadnieniu bliżej.
Skąd różnice w cenach oliwy z oliwek?
Czynniki wpływające na cenę
Oliwa z oliwek to nie tylko tłuszcz – to produkt o długim procesie powstawania, zależny od wielu czynników. Cena oliwy z oliwek zależy między innymi od:
- Odmiany oliwek (niektóre odmiany są rzadsze lub dają mniej oleju);
- Miejsca uprawy (teren górzysty czy wyspy utrudniają zbiór i logistykę);
- Sposobu zbioru (ręczny czy mechaniczny);
- Metody tłoczenia (najwyżej cenione są oliwy extra virgin tłoczone na zimno);
- Jakości i świeżości owoców użytych do produkcji;
- Wskaźnika kwasowości (im niższy, tym lepiej);
- Logistyki, ekologicznego certyfikowania czy nawet rodzaju butelki;
- Renomy i prestiżu producenta.
Podatek od prestiżu i marketingu
Należy pamiętać, że na cenę wpływ ma również strategia marketingowa oraz marka. Znane, luksusowe marki oliwy z oliwek mogą żądać wyższej ceny głównie za reputację, design opakowania czy limitowaną serię wyprodukowaną ze starannie wyselekcjonowanych oliwek.
Czy droższa oliwa zawsze jest lepsza?
Cena a zawartość butelki
Wyższa cena oliwy bardzo często, lecz nie zawsze, świadczy o:
- Lepszej jakości surowca;
- Bardziej starannym procesie produkcji;
- Wyższych normach certyfikacji.
Jednak bywa i tak, że cena wynika bardziej z marketingu niż realnych walorów produktu. W praktyce na jakości oliwy najbardziej zależy producentom działającym na mniejszą skalę – tzw. butikowe tłocznie często przykładają dużą wagę do świeżości i czystości procesu. Zwłaszcza zachodnie regiony śródziemnomorskie (Włochy, Hiszpania, Grecja, Portugalia) słyną z takich niewielkich gospodarstw.
Fałszowanie i mieszanki
Część droższych oliw na rynku może być mieszanką oliw różnych krajów lub nawet rodzajów, co nie zawsze idzie w parze z wysoką jakością. Nie brakuje również przypadków fałszowania, szczególnie tam, gdzie urządzenia laboratoriów kontroli jakości nie są wystarczająco rygorystyczne.
Rola degustacji i preferencji
Nie wszystkie wysoko wycenione oliwy muszą przypaść nam do gustu. Profil smakowy oliwy może być bardzo różny – od delikatnego i maślanego, przez owocowy i pikantny, po goryczkowy. Wysoka cena nie zawsze oznacza, że smak produktu będzie idealnie dopasowany do naszych potrzeb kulinarnych.
Jak wybrać oliwę z oliwek dobrej jakości?
Czytać etykiety
Przede wszystkim zwracajmy uwagę na:
- Oznaczenia „extra virgin” – tłoczenie na zimno, pierwsze tłoczenie, kwasowość poniżej 0,8%;
- Kraj i najlepiej region pochodzenia (im bardziej precyzyjny region, tym lepiej);
- Datę zbioru lub produkcji (oliwa z oliwek powinna być świeża, najlepiej spożywana w ciągu 1-2 lat od produkcji);
- Certyfikaty ekologiczne lub lokalne oznaczenia jakości, np. DOP, PDO, IGP.
Sposób przechowywania i opakowanie
Dobrej jakości oliwa powinna być zamknięta w ciemnej, szklanej butelce lub puszce. Chroni ją to przed światłem, które może wpływać na pogorszenie walorów smakowych i odżywczych.
Degustacje i polecenia
Coraz więcej sklepów oferuje degustacje oliwy na miejscu. Nie wahajmy się korzystać z tej możliwości – pozwoli nam to wybrać smak najbardziej odpowiadający naszym preferencjom. Warto też korzystać z poleceń znajomych lub sprawdzonych blogów kulinarnych.
Cena a zastosowania kulinarne
Czy zawsze warto inwestować w najdroższą oliwę?
Wysokogatunkową oliwę najlepiej zarezerwować do sałatek, wykańczania dań czy podawania „na zimno”, gdzie jej smak może w pełni się rozwinąć. Do smażenia czy pieczenia możemy sięgnąć po nieco tańszą oliwę, bo intensywne ciepło zredukuje subtelne nuty smakowe produktu premium.
Ekonomiczna kalkulacja
Nie zawsze droższe oznacza lepsze – zwłaszcza jeśli często używamy oliwy „technicznie”, do smażenia na patelni lub do marynat. Warto rozważyć stosowanie kilku oliw o różnej półce cenowej – jednej bardziej szlachetnej do degustacji, innej do codziennego gotowania.
Podsumowanie
Rynek oliwy z oliwek jest niezwykle szeroki i różnorodny. Wysoka cena często idzie w parze z wyższą jakością, ale nie jest to reguła absolutna. Różnice cenowe wynikają z wielu czynników – od metody produkcji, przez marketing, aż po indywidualne cechy smakowe danego rocznika czy regionu. Wybierając oliwę dla siebie, najlepiej oprzeć decyzję na rzetelnej analizie etykiety, własnych preferencjach oraz przeznaczeniu kulinarnym. Czasami butelka oliwy z mniej znanego gospodarstwa za umiarkowaną cenę może okazać się lepszym wyborem niż markowa, luksusowa propozycja z górnej półki.