Jak czytać skład i pochodzenie oliwy z oliwek na etykietach?
Dlaczego warto znać skład i pochodzenie oliwy z oliwek?
Oliwa z oliwek to cenny produkt spożywczy, uważany za fundament kuchni śródziemnomorskiej i źródło wielu prozdrowotnych składników. Nie każda butelka oliwy jednak oferuje tę samą jakość. Aby wybrać najlepszą, warto umieć czytać etykiety. Prawidłowa interpretacja składników oraz pochodzenia oliwy pomoże uniknąć rozczarowań, wybrać produkt najwyższej jakości i uniknąć kupowania wyrobów udających prawdziwą oliwę extra vergine.
Rodzaje oliwy z oliwek – co znajdziesz na etykiecie?
Zanim przejdziemy do szczegółowego omówienia terminologii, warto poznać podstawowe rodzaje oliwy, jakie mogą pojawić się na etykietach:
- Oliwa extra vergine (extra virgin olive oil): Najwyższej jakości oliwa, tłoczona na zimno, bez domieszek i z najniższą kwasowością.
- Oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia (virgin olive oil): Również tłoczona mechanicznie, ale lekko gorszej jakości niż extra vergine.
- Oliwa (olive oil): Mieszanka oliwy rafinowanej i niewielkiej ilości oliwy z pierwszego tłoczenia.
- Oliwa z wytłoczyn oliwnych (pomace oil): Oliwa pozyskiwana chemicznie z pozostałości po tłoczeniu, znacznie tańsza i o niższej wartości odżywczej.
Co oznacza “extra vergine”?
Oznaczenie “extra vergine” jest gwarancją najwyższej jakości. Jeśli butelka jest opisana tym terminem, oznacza to, że oliwa została uzyskana wyłącznie za pomocą środków mechanicznych (bez użycia chemikaliów) i charakteryzuje się niską kwasowością – poniżej 0,8%.
Jak czytać skład oliwy z oliwek?
Sprawdzaj tylko jeden składnik!
Na etykiecie prawdziwej oliwy extra vergine powinien znajdować się wyłącznie jeden składnik: 100% oliwa z oliwek extra vergine. Jeżeli pojawiają się inne oleje roślinne, emulgatory, czy dodatki smakowe, mamy do czynienia z mieszanką lub produktem niskiej jakości.
Unikaj “blendów”
Często spotykane są także mieszanki różnych olejów. Notka typu “mieszanka oleju z oliwek i innych olejów roślinnych” to sygnał ostrzegawczy. Oznacza to, że mamy do czynienia z produktem o znacznie niższych walorach smakowych i zdrowotnych.
Kwestia pochodzenia – jak rozpoznać autentyczność?
Oznaczenia geograficzne
Bardzo ważnym elementem etykiety jest informacja o pochodzeniu oliwy. Najlepsze oliwy pochodzą z krajów śródziemnomorskich: Włoch, Grecji, Hiszpanii czy Portugalii.
- DOP (Denominazione di Origine Protetta) lub AOP (Appellation d’Origine Protégée): Gwarantują one, że oliwa pochodzi z określonej geograficznie lokalizacji, a cały proces produkcji odbywa się w tej samej strefie.
- IGP (Indicazione Geografica Protetta): Potwierdza częściowe pochodzenie składników z danej lokalizacji. To także cenny certyfikat, jednak mniej rygorystyczny od DOP.
Jeśli na etykiecie brakuje informacji o kraju pochodzenia lub podano kilka państw, istnieje duże ryzyko, że jest to mieszanka oliw o niepewnej jakości.
Kraj produkcji a kraj butelkowania
Często na butelkach można znaleźć napis: „Wyprodukowano w UE”. To ogólne sformułowanie wskazuje, że oliwa może być mieszanką pochodzącą z różnych krajów Unii Europejskiej. Dla miłośników autentycznych smaków lepiej wybrać oliwę z jednoznacznie określonego regionu, np. “Wyprodukowano i butelkowano we Włoszech”.
Kod partii i dane producenta
Warto zwracać uwagę na szczegóły, takie jak kod partii czy pełna nazwa oraz adres producenta. Renomowani producenci nie ukrywają tych informacji.
Czego jeszcze szukać na etykiecie?
Data zbioru i termin przydatności
Najwyższej jakości oliwa zawsze będzie miała wskazaną datę zbioru oliwek oraz termin przydatności do spożycia. Najlepiej wybierać oliwę z możliwie najświeższego sezonu. Im świeższa, tym więcej zachowała aromatów, smaku i wartości odżywczych.
Metoda tłoczenia
Oliwa z oliwek oznaczona jako „tłoczona na zimno” (cold pressed lub extraite à froid) gwarantuje, że została pozyskana w naturalny sposób bez podnoszenia temperatury podczas tłoczenia, co pozwala zachować jej jakość.
Poziom kwasowości
Im niższa kwasowość oliwy, tym lepiej. Dobrej jakości extra vergine nie przekracza 0,8%, a niektórzy najlepsi producenci chwalą się kwasowością na poziomie 0,3–0,5%.
Etykiety premium i certyfikaty jakości
Oprócz podstawowych informacji na butelce warto wypatrywać dodatkowych oznaczeń jakości, takich jak wygrane konkursy, certyfikaty BIO czy rekomendacje szefów kuchni.
- Certyfikat ekologiczny (BIO): Świadczy o tym, że oliwki uprawiano zgodnie z normami rolnictwa ekologicznego.
- Nagrody i wyróżnienia: Informacje o zdobytych nagrodach mogą wskazywać na wysoką jakość oliwy.
Podsumowanie – na co zwracać uwagę wybierając oliwę?
Odpowiednie czytanie etykiet pozwala dokonać świadomego wyboru. Oto kilka kluczowych punktów, na które warto zwrócić uwagę:
- Skład: 100% oliwa extra vergine.
- Pochodzenie: jasna informacja o kraju/regionie.
- Certyfikaty: DOP, IGP, AOP, BIO.
- Data zbioru i termin przydatności do spożycia.
- Metoda tłoczenia oraz poziom kwasowości.
- Brak dodatków, olejów lub mieszanki.
- Przejrzystość producenta i danych kontaktowych.
Dzięki tej wiedzy możesz cieszyć się autentycznym smakiem oliwy z oliwek najwyższej jakości i w pełni korzystać z jej walorów zdrowotnych w swojej kuchni.