Jak krok po kroku przebiega proces produkcji oliwy z oliwek?
Zbiór oliwek
Tradycyjne metody zbioru
Produkcja oliwy z oliwek zaczyna się od zbioru owoców, co jest niezwykle istotnym etapem, mającym ogromny wpływ na jakość końcowego produktu. Tradycyjne metody zbioru oliwek obejmują ręczne zrywanie, które choć pracochłonne, pozwala na zachowanie integralności owocu. Ręczny zbiór oliwek jest powszechny w regionach, gdzie drzewa oliwne rosną na stromych zboczach i tam, gdzie mechanizacja jest trudna do zastosowania.
Mechanizacja zbioru
W nowoczesnych gospodarstwach często stosuje się mechaniczne zbiory. Maszyny do zbioru oliwek działają zwykle na zasadzie wstrząsania drzewami, co powoduje, że oliwki spadają na specjalne płachty rozłożone pod drzewami. Mechanizacja pozwala na szybszy zbiór, choć może być mniej delikatna dla owoców i drzew.
Przygotowanie oliwek do tłoczenia
Czyszczenie i sortowanie
Po zbiorach, oliwki są transportowane do zakładu produkcyjnego, gdzie są dokładnie czyszczone z wszelkich zanieczyszczeń, takich jak liście, gałązki i ziemia. Tę operację przeprowadza się za pomocą specjalnych maszyn z przenośnikami i strumieniami powietrza. Następnie oliwki są sortowane. Sortowanie może być wykonywane ręcznie lub maszynowo i ma na celu oddzielenie oliwek o różnych stopniach dojrzałości i jakości.
Rozdrabnianie oliwek
Kolejnym krokiem w procesie produkcji oliwy jest rozdrobnienie oliwek. Całe owoce, razem z pestkami, są rozdrabniane, tworząc pastę oliwną. Tradycyjnie do tego celu używano kamiennych młynów, jednak w nowoczesnych zakładach coraz częściej stosuje się młyny stalowe, które zapewniają większą wydajność i kontrolę nad procesem.
Tłoczenie oliwy
Wymiarowanie pasty oliwnej
Pasta oliwna jest poddawana procesowi wymiarowania (malaksacji), czyli powolnemu mieszaniu przez około 20-45 minut. Malaksacja pozwala na uwolnienie większej ilości oleju z rozdrobnionej masy, poprawiając wydajność tłoczenia. Ważne jest, aby ten proces prowadzić w kontrolowanej temperaturze, nie przekraczającej 27°C, aby uzyskać oliwę z pierwszego tłoczenia na zimno.
Tłoczenie na zimno
Malaksowana pasta oliwna jest następnie poddawana tłoczeniu na zimno. W tradycyjnych metodach pastę nakładało się na specjalne maty, a następnie poddawano dużemu ciśnieniu w prasach hydraulicznych. Obecnie częściej stosuje się wirówki, które oddzielają olej od wody i resztek stałych poprzez szybkie wirowanie. Proces ten nazywany jest tłoczeniem na zimno, ponieważ odbywa się bez dodatkowego ogrzewania, co pozwala zachować wszystkie wartościowe składniki oliwy.
Oddzielanie oleju i oczyszczanie
Separacja oleju
Po tłoczeniu, uzyskany surowy olej zawiera jeszcze wodę i resztki oliwek, które muszą być oddzielone. Separację przeprowadza się za pomocą wirówek dekantacyjnych, które wykorzystują różnicę gęstości między olejem, wodą i resztkami stałymi. Proces ten pozwala na uzyskanie czystego oleju, który jest następnie poddawany dalszemu oczyszczaniu.
Filtrowanie
Ostatnim etapem przed butelkowaniem oliwy jest jej filtrowanie, które usuwa pozostałe cząstki stałe i sprawia, że olej jest bardziej klarowny. W niektórych oliwach premium filtrowanie nie jest stosowane, co zachowuje dodatkowe smaki i aromaty, jednak może prowadzić do szybszego psucia się produktu.
Butelkowanie i przechowywanie
Butelkowanie
Gotowa oliwa jest butelkowana w ciemne, szklane butelki, które chronią ją przed działaniem światła. Dobrej jakości oliwa jest butelkowana bezpośrednio po filtrowaniu, aby zachować jak najwięcej wartości odżywczych i walorów smakowych.
Przechowywanie oliwy
Oliwa z oliwek powinna być przechowywana w chłodnym, ciemnym miejscu. Optymalna temperatura przechowywania to około 15-18°C. Ekspozycja na światło i wysoką temperaturę może powodować utlenianie się oleju, co skutkuje utratą smaku i wartości odżywczych.
Podsumowanie
Produkcja oliwy z oliwek to skomplikowany proces, który wymaga precyzji i dbałości na każdym etapie – od zbioru, przez tłoczenie, aż po butelkowanie. Każda faza produkcji ma kluczowy wpływ na jakość końcowego produktu, który cieszy się ogromnym uznaniem na całym świecie. Dzięki zaawansowanym technologiom i pielęgnowaniu tradycji, możemy delektować się wysokiej jakości oliwą z oliwek, która nie tylko wzbogaca smak potraw, ale także dostarcza licznych korzyści zdrowotnych.