Jak prawidłowo przechowywać oliwę z oliwek w domu, by zachować jej najlepsze właściwości
Dlaczego odpowiednie przechowywanie oliwy ma znaczenie?
Oliwa z oliwek to ceniony składnik kuchni, zwłaszcza śródziemnomorskiej, ale także źródło cennych tłuszczów nienasyconych oraz antyoksydantów. Prawidłowe przechowywanie pozwala zachować zarówno jej charakterystyczny smak, jak i cenne właściwości zdrowotne. Niewłaściwe warunki mogą przyczynić się do szybkiego pogorszenia jakości, utraty aromatu oraz cennych składników odżywczych.
Wrogowie oliwy – czego unikać?
Światło
Światło, zwłaszcza promienie słoneczne, może prowadzić do rozkładu związków fenolowych oraz przyspieszać proces jełczenia tłuszczu. Pod wpływem UV oliwa traci swoje walory smakowe, barwę i staje się mniej wartościowa zdrowotnie.
Temperatura
Wysoka temperatura sprawia, że tłuszcze szybciej utleniają się, co powoduje, że oliwa staje się gorzka i traci swoją świeżość. Przechowywanie oliwy blisko źródeł ciepła – piekarnika czy kuchenki – to jeden z najczęstszych błędów.
Tlen
Kontakt z powietrzem również jest szkodliwy, bo powoduje utlenianie. W efekcie oliwa szybciej traci zarówno swoje właściwości zdrowotne, jak i smakowe.
Wilgoć
Nadmierna wilgotność i skraplanie się wody w butelce czy kanistrze mogą prowadzić do rozwoju pleśni i pogorszenia jakości produktu.
Gdzie najlepiej przechowywać oliwę z oliwek?
Optymalne miejsce
Najlepszym miejscem do przechowywania oliwy z oliwek jest ciemna, sucha i chłodna szafka - najlepiej w kuchni, ale z dala od kuchenki, piekarnika czy okna. Słowem, miejsce, w którym temperatura jest stosunkowo stała, a oliwa nie jest wystawiona na działanie światła.
Temperatura przechowywania
Optymalna temperatura wynosi 12-18°C. Nieco niższa nie zaszkodzi (oliwa może zmętnieć od zimna, co jest zjawiskiem odwracalnym), jednak w żadnym razie nie należy trzymać oliwy w pobliżu źródeł ciepła lub wystawiać na promienie słoneczne.
Unikaj lodówki – wyjątki
W Polsce oliwa z oliwek często ląduje w lodówce, aby ją „uchronić przed zepsuciem”. Jednak w niskiej temperaturze może dojść do wytrącenia się osadu i zmętnienia. Choć nie wpływa to szkodliwie na jakość, to może zmienić jej konsystencję, przez co staje się trudniejsza do użycia. Zasada: do lodówki wkładamy tylko w przypadku bardzo wysokich temperatur w domu (np. latem w upalne dni bez klimatyzacji).
Jakie naczynia wybrać na przechowywanie oliwy z oliwek?
Szklane butelki – ciemne czy przezroczyste?
Najlepsze do przechowywania oliwy są ciemne, szklane butelki, które chronią zawartość przed światłem. Przezroczyste nie zapewnią odpowiedniej ochrony, więc jeśli zakupisz oliwę w takiej butelce, najlepiej przelać ją do ciemnego naczynia.
Stal nierdzewna i porcelana
Inną dobrą opcją są naczynia ze stali nierdzewnej (tzw. fusty) lub nieprzezroczysta porcelana. Te materiały doskonale chronią oliwę przed wpływem światła oraz powietrza.
Plastik – czy to dobry wybór?
Chociaż oliwę można spotkać w plastikowych butelkach, szczególnie tych większych pojemności, nie jest to zalecany materiał do długotrwałego przechowywania. Z czasem plastik może oddziaływać na smak oliwy i pogarszać jej jakość.
Najczęściej popełniane błędy przy przechowywaniu oliwy
- Zostawianie otwartej butelki – szybciej dochodzi do utleniania.
- Przechowywanie na blacie kuchennym w pobliżu kuchenki lub pod światłem – oliwa szybko się psuje.
- Uzupełnianie butelki „na zapas” – stare resztki oliwy mogą kontaktować się ze świeżą, co pogarsza jakość całości.
- Przekładanie oliwy do małych, wyeksponowanych na światło naczyń – np. do dekoracyjnych butelek stojących na stole lub półce.
Jak rozpoznać, że oliwa utraciła jakość?
Oliwa po zepsuciu ma nieprzyjemny zapach, czasem przypominający zjełczałe masło lub farbę, a także gorzki, piekący smak. Zmętnienie nie jest problemem, o ile wynika wyłącznie z niskiej temperatury i znika po ogrzaniu. Jednak zmiana barwy na ciemniejszą, nieprzyjemny smak lub zapach – to sygnały zużycia.
Praktyczne wskazówki na co dzień
- Kupuj oliwę w mniejszych opakowaniach. Jeśli nie używasz dużo oliwy na co dzień, lepiej kupić mniejszą butelkę, by dłużej pozostawała świeża po otwarciu.
- Zawsze zakręcaj butelkę. Po każdym użyciu warto szczelnie zamykać pojemnik z oliwą.
- Przelewaj oliwę do mniejszych pojemników. Jeśli kupujesz oliwę w dużym kanistrze, warto przelać część do ciemnej butelki, a resztę trzymać szczelnie zamkniętą w oryginalnym opakowaniu.
Podsumowanie
Przechowywanie oliwy z oliwek nie jest trudne, ale wymaga przestrzegania kilku podstawowych zasad: ciemne i chłodne miejsce, szczelne zamknięcie oraz odpowiedni materiał opakowania. Unikając światła, ciepła i dostępu powietrza, zachowasz wszystko, co najcenniejsze w oliwie, ciesząc się jej wspaniałym smakiem i zdrowotnymi właściwościami nawet przez wiele miesięcy. Dbanie o jakość oliwy to prosty krok ku smaczniejszym i zdrowszym daniom na co dzień!