Jak rozpoznać dobrą oliwę z oliwek podczas zakupów – poradnik dla początkujących
Dlaczego warto wybierać dobrą oliwę z oliwek?
Oliwa z oliwek to nie tylko smakowity dodatek do potraw i podstawa kuchni śródziemnomorskiej, ale także cenne źródło zdrowych tłuszczów, antyoksydantów oraz witamin. Jakość tej złocistej cieczy ma ogromny wpływ zarówno na walory kulinarne, jak i korzyści zdrowotne. Niestety, na sklepowych półkach nie brakuje produktów, które jedynie udają wyśmienitą, świeżą oliwę, a w rzeczywistości pozostawiają wiele do życzenia. Właśnie dlatego warto wiedzieć, na co zwracać uwagę, by wybrać naprawdę dobrą oliwę z oliwek.
Na co zwracać uwagę przy wyborze oliwy z oliwek?
Wybierając oliwę, często kierujemy się tylko ceną lub opakowaniem. To duży błąd! Poniżej znajdziesz najważniejsze kryteria, które pomogą Ci uniknąć rozczarowań i cieszyć się najlepszym smakiem oraz właściwościami zdrowotnymi.
1. Rodzaj oliwy – czytaj etykiety
Zacznijmy od najważniejszego: typu oliwy.
Extra virgin (oliwa z pierwszego tłoczenia)
Najlepszym wyborem jest oliwa extra virgin (zwana też extra vergine lub extra dziewiczą). Pozyskuje się ją w wyniku mechanicznego tłoczenia świeżych oliwek w niskiej temperaturze. Takie podejście zapewnia zachowanie naturalnych smaków, zapachów i wartości odżywczych. Oliwa extra virgin charakteryzuje się niską kwasowością – poniżej 0,8%.
Virgin i inne rodzaje
Oliwy oznaczone jako „virgin” są nieco niższej jakości, zawierają wyższą kwasowość. Produkty z napisem „pure”, „pomace” lub „olio di sansa di oliva” powstają z resztek po tłoczeniu, najczęściej przy użyciu chemicznych rozpuszczalników.
Wnioski: Szukaj wyłącznie oliwy z oznaczeniem „extra virgin”.
2. Pochodzenie oliwy – kraj i region
Wybieraj oliwy, na których etykiecie jasno określono kraj oraz region pochodzenia. Najlepsze produkty podają nawet lokalne gospodarstwo. Jeśli informacja ogranicza się tylko do ogólnego „produkowane w UE” lub „mieszanka oliw”, lepiej zrezygnować. Kraje słynące z wyśmienitej oliwy to przede wszystkim: Włochy, Hiszpania, Grecja, Portugalia oraz Turcja.
3. Data zbioru i termin ważności
Podczas zakupów warto sprawdzać nie tylko datę ważności, ale również datę zbioru oliwek. Świeżość oliwy ma duże znaczenie dla jej walorów smakowych i zdrowotnych. Najlepiej wybierać produkty z ostatniego lub bieżącego roku tłoczenia i spożyć je w ciągu 12–18 miesięcy od produkcji.
4. Kolor butelki i opakowania oliwy
Jakość oliwy zachowuje się lepiej, gdy jest przechowywana w ciemnych szklanych butelkach lub puszkach chroniących przed światłem, które przyspiesza proces jełczenia. Unikaj oliw w plastikowych lub przezroczystych butelkach pozostawionych na sklepowej półce.
5. Kwasowość i certyfikaty
Dobra oliwa z oliwek extra virgin powinna posiadać kwasowość poniżej 0,8%. Na niektórych opakowaniach znajdziesz też certyfikaty takie jak DOP (Denominazione di Origine Protetta), IGP (Indicazione Geografica Protetta) czy BIO (ekologiczna). To gwarancja kontroli pochodzenia i jakości.
6. Cena – czy musi być wysoka?
Choć cena nie zawsze świadczy o jakości, bardzo tanie oliwy często są produktami mieszanymi lub przestarzałymi. Szukaj oliwy w przedziale od 30 do 60 zł za litr (w przypadku importowanych produktów). Oliwy za kilkanaście złotych za litr mogą kusić, ale zwykle nie są warte swojej ceny.
Testowanie oliwy – jak rozpoznać dobrą oliwę po smakach i aromacie?
Nawet jeśli kupisz renomowaną oliwę, warto samodzielnie ją ocenić.
1. Aromat
Wysokiej jakości oliwa z oliwek powinna pachnieć intensywnie, przyjemnie – nutami świeżych oliwek, zieloną trawą, suszonymi ziołami czy nawet zielonym jabłkiem. Zapach stęchlizny, oleju silnikowego, masła lub pleśni to znak, że produkt jest stary lub źle przechowywany.
2. Smak
Spróbuj oliwy na języku – powinna być lekko pikantna, gorzka, zbalansowana. Dzięki temu wiadomo, że zawiera antyoksydanty i polifenole. Gładka, mdła oliwa to znak niskiej jakości.
3. Konsystencja
Oliwa dobrej jakości jest gęstsza i bardziej „jedwabista” w strukturze niż tanie zamienniki.
Pułapki podczas zakupów – na co uważać?
Mieszanki oliw
Na etykiecie można spotkać napisy sugerujące, że oliwa pochodzi z różnych krajów lub regionów. Trudno wtedy mówić o jednolitym i wyjątkowym smaku.
Marketingowe sztuczki
Nie sugeruj się kolorami etykiet, ozdobnymi butelkami czy chwytliwymi opisami bez pokrycia w realnych certyfikatach. Kluczowe są informacje o typie oliwy, regionie i dacie produkcji.
Fałszywe „bio” i „eko”
Sprawdzaj, czy produkt posiada autentyczne znaki certyfikacji ekologicznej, takie jak unijne zielone logo BIO.
Podsumowanie
Wybór dobrej oliwy z oliwek na zakupach nie musi być trudny, jeśli będziesz kierować się kluczowymi kryteriami: typem oliwy (szukaj extra virgin), regionem pochodzenia, świeżością, kwasowością, certyfikatami i odpowiednim opakowaniem. Nie daj się zwieść niską ceną ani piękną butelką – stawiaj na przejrzystość informacji na etykiecie. A gdy już wybierzesz butelkę, ciesz się nie tylko smakiem, ale również korzyściami zdrowotnymi jakie niesie codzienna porcja prawdziwej oliwy z oliwek!