Jakie kryteria jakości stosować przy wyborze oliwy z oliwek w sklepie?
Dlaczego warto zwracać uwagę na jakość oliwy z oliwek?
Oliwa z oliwek to nie tylko popularny tłuszcz używany w kuchni śródziemnomorskiej, ale i źródło cennych składników odżywczych. Jej jakość ma bezpośredni wpływ na smak, aromat oraz prozdrowotne właściwości. Na sklepowych półkach nie brakuje różnorodnych opakowań i marek, jednak nie każda oliwa zasługuje na miejsce w naszej kuchni. Kupując bez zastanowienia, możesz natrafić na produkt niskiej jakości, który stracił większość składników odżywczych albo nie oferuje wyjątkowego smaku. Jak zatem rozpoznać dobrą oliwę w gąszczu propozycji?
Rodzaje oliwy z oliwek – co znajdziesz na etykiecie?
Oliwa extra vergine (extra virgin olive oil)
To najwyższa kategoria oliwy. Otrzymuje się ją wyłącznie mechanicznie, zazwyczaj poprzez tłoczenie na zimno. Charakteryzuje się delikatnym, świeżym aromatem oraz obecnością owocowych i lekko pikantnych nut. Jej kwasowość nie przekracza 0,8%. Jeśli zależy Ci na jakości, zawsze celuj w oliwę extra vergine – to gwarancja zachowania maksymalnej ilości witamin, polifenoli i aromatów.
Oliwa virgin (virgin olive oil)
Ta kategoria także pochodzi z mechanicznego tłoczenia, jednak jej smak może być mniej zbalansowany, a kwasowość wynosić do 2%. Jest nieco mniej aromatyczna i nieprzypadkowo jest również tańsza, choć wciąż zachowuje wartości odżywcze.
Oliwa z wytłoczyn oliwnych (pomace olive oil)
To produkt rafinowany, powstały z resztek po tłoczeniu oliwek. Choć również można spotkać ją na półkach, ten rodzaj warto omijać w codziennej diecie – nie tylko ma dużo niższą wartość odżywczą, ale także uboższy smak i aromat.
Kluczowe kryteria wyboru oliwy z oliwek
1. Oznaczenie „extra vergine” to podstawa
Najważniejszym krokiem jest upewnienie się, że wybrana oliwa to właśnie extra vergine (extra virgin). To jedyna kategoria, której możesz spokojnie zaufać, jeśli zależy Ci na nieprzetworzonej, pełnowartościowej oliwie.
2. Kraj pochodzenia i region upraw
Na etykiecie wysokiej jakości oliwy znajdziesz informację o kraju, a najlepiej o konkretnym regionie pochodzenia. Najbardziej cenione są oliwy z Hiszpanii, Włoch, Grecji czy Portugalii – warto przyjrzeć się także bardziej lokalnym produktom z certyfikatem PDO (chroniona nazwa pochodzenia) lub PGI (chronione oznaczenie geograficzne).
Znaczenie oznaczeń PDO i PGI
- PDO (Protected Designation of Origin) – oznacza, że oliwa pochodzi z konkretnego regionu i została tam w całości wyprodukowana oraz zapakowana.
- PGI (Protected Geographical Indication) – gwarantuje natomiast, że produkt przynajmniej częściowo pochodzi z danego obszaru geograficznego.
Takie oznaczenia to dodatkowa gwarancja autentyczności i kontroli jakości.
3. Data zbioru i przydatność do spożycia
Im świeższa oliwa, tym lepsza. Zwracaj uwagę nie tylko na datę przydatności do spożycia, ale przede wszystkim na datę zbioru lub datę tłoczenia oliwek, jeśli została podana – dobry producent chętnie ją udostępnia na opakowaniu. Oliwa zachowuje najlepsze właściwości kulinarne i zdrowotne do dwóch lat od momentu tłoczenia, jednak najintensywniejszy smak daje w ciągu pierwszych 12 miesięcy.
4. Rodzaj opakowania
Butelki wykonane z ciemnego szkła lub metalowe puszki chronią oliwę przed światłem i zapobiegają procesom utleniania, które obniżają jej jakość. Unikaj przezroczystych butelek czy plastikowych opakowań, jeśli zależy Ci na zachowaniu pełni właściwości produktu.
5. Cena a jakość
Wysokiej jakości oliwa extra vergine nie może być bardzo tania. Niska cena zwykle wskazuje na dużą masową produkcję, niższą kontrolę jakości lub mieszanie oliw pochodzących z różnych krajów. Dobrej jakości produkt kosztuje od 30 do 60 zł za 500 ml, choć ceny mogą się różnić w zależności od regionu i renomy.
6. Smak i aromat
Jeśli masz możliwość, spróbuj oliwę przed zakupem lub korzystaj z degustacji (np. na targach, w sklepach ze zdrową żywnością). Wysokiej jakości oliwa wyróżnia się wyraźnym, świeżym aromatem, lekko pikantnym posmakiem oraz nutami owocowymi, ziołowymi czy nawet migdałowo-trawiastymi.
Dodatkowe wskazówki: Czego unikać przy wyborze oliwy?
Unikaj określeń ogólnych i mieszanych
Jeśli na etykiecie widnieje napis „mieszanka oliw z Unii Europejskiej”, oznacza to, że oliwa jest miksem z różnych krajów, a kontrola jakości może być ograniczona. Lepiej wybierać oliwy o jasno określonym pochodzeniu.
Uwaga na dodatki i „aromatyzowanie”
Prawdziwa oliwa extra vergine powinna być czysta, bez dodatku olejów roślinnych, konserwantów czy sztucznych aromatów. Sprawdzaj skład – w dobrej oliwie powinna znajdować się wyłącznie oliwa z oliwek.
Podsumowanie – jak nie dać się oszukać w sklepie?
Wybierając oliwę extra vergine, zwracaj uwagę na szczegóły podane na etykiecie: kategorie jakościowe, miejsce pochodzenia, datę zbioru i rodzaj opakowania. Unikaj tanich, anonimowych produktów oraz zachęcających reklamami mieszanek bez wyraźnego oznaczenia pochodzenia. Dobra oliwa z oliwek to inwestycja – nie tylko w smak, ale i w zdrowie! Z takim podejściem każde danie nabierze nowego, śródziemnomorskiego charakteru.