Jakie są najważniejsze kategorie oliwy z oliwek i co oznaczają?

Kuchnia, Porady
Treść strony

Wprowadzenie

Oliwa z oliwek to nie tylko podstawowy składnik kuchni śródziemnomorskiej, ale również eliksir zdrowia. Jej różnorodność potrafi wprawić w zakłopotanie niejednego konsumenta. Aby móc w pełni korzystać z jej dobrodziejstw, warto znać główne kategorie oliwy i rozumieć, co dokładnie oznaczają.

Klasyfikacja oliwy z oliwek

Oliwa z oliwek extra virgin

Oliwa z oliwek extra virgin (extra virgin olive oil, EVOO) to najwyższa jakość oliwy dostępna na rynku. Jest tłoczona na zimno, co oznacza, że sok z oliwek wyciska się w niskiej temperaturze, aby zachować wszystkie cenne wartości odżywcze i walory smakowe.

Właściwości oliwy extra virgin

Oliwa extra virgin charakteryzuje się:

  • Niską kwasowością: Mniej niż 0,8% kwasowości.
  • Bogactwem polifenoli: Antyoksydanty, które chronią przed wolnymi rodnikami.
  • Bogaty smak i aromat: Owocowy, z delikatnym posmakiem goryczki i pikantności.

Zastosowania oliwy extra virgin

Idealna do stosowania na zimno, np. jako dressing do sałatek, sosów czy dipów. Świetnie sprawdza się również w daniach, które nie wymagają wysokiej temperatury smażenia.

Oliwa z oliwek virgin

Oliwa z oliwek virgin jest również tłoczona na zimno, ale z oliwek gorszej jakości niż te używane do produkcji oliwy extra virgin. Ma nieco wyższy poziom kwasowości, ale nadal zachowuje większość właściwości zdrowotnych.

Cechy oliwy virgin

  • Kwasowość: Poniżej 2%.
  • Smak i aromat: Mniej intensywny niż extra virgin, ale nadal wyraźny.

Zastosowanie oliwy virgin

Może być używana zarówno na zimno, jak i do łagodniejszego smażenia. Dobrze sprawdza się jako dodatek do duszonych warzyw i innych potraw.

Oliwa z oliwek pure

Oliwa z oliwek pure (lub zwyczajnie oliwa z oliwek) jest mieszanką oliwy z oliwek virgin i rafinowanej oliwy z oliwek. Proces rafinacji pozbawia oliwę wielu cennych składników odżywczych, ale również usuwa wszelkie defekty smakowe.

Właściwości oliwy pure

  • Kwasowość: Zwykle między 0,3% a 1,5%.
  • Smak: O wiele bardziej neutralny niż oliwa virgin czy extra virgin.

Zastosowanie oliwy pure

Dzięki swojemu neutralnemu smakowi jest idealna do smażenia i pieczenia. Nadaje się również do gotowania potraw wymagających wysokiej temperatury.

Oliwa z wytłoczyn oliwek

Oliwa z wytłoczyn oliwek (pomace olive oil) jest produkowana z resztek oliwek, które pozostają po pierwszym tłoczeniu. Aby uzyskać taką oliwę, stosuje się procesy chemiczne i wysoką temperaturę. Jest ona najniższej jakości wśród oliw z oliwek.

Cechy oliwy z wytłoczyn

  • Wysoki poziom rafinacji: Pozbawiona większości składników odżywczych.
  • Neutralny smak: Idealnie nadaje się do smażenia i pieczenia.

Zastosowanie oliwy z wytłoczyn

Ze względu na swoje właściwości, jest ona często używana w przemyśle spożywczym oraz do smażenia w wysokiej temperaturze.

Różnice w składzie chemicznym

Kwasowość

Kwasowość odnosi się do procentowej zawartości wolnych kwasów tłuszczowych w oliwie. Im niższa kwasowość, tym wyższa jakość oliwy:

  • Extra virgin: < 0,8%
  • Virgin: < 2%
  • Pure: 0,3% - 1,5%
  • Pomace: Zależnie od procesu rafinacji

Polifenole

Polifenole to naturalne związki chemiczne działające jako przeciwutleniacze. Ich wysoka zawartość w oliwie extra virgin sprawia, że jest to najzdrowsza opcja.

Jak wybierać oliwę z oliwek?

Certyfikaty jakości

Sprawdź, czy oliwa posiada certyfikaty jakości takie jak DOP (Denominazione di Origine Protetta) lub PDO (Protected Designation of Origin), które gwarantują pochodzenie i jakość oliw.

Data przydatności

Zwracaj uwagę na datę przydatności do spożycia. Oliwa z oliwek powinna być spożywana w ciągu 18-24 miesięcy od momentu tłoczenia.

Opakowanie

Oliwa powinna być przechowywana w ciemnych szklanych butelkach, aby chronić ją przed światłem, które może przyspieszyć proces utleniania.

Podsumowanie

Wybór odpowiedniej oliwy z oliwek zależy od jej przeznaczenia. Oliwa extra virgin jest najlepsza do zastosowań na zimno, oferując najwięcej wartości odżywczych i wyrafinowany smak. Oliwa virgin sprawdzi się zarówno na zimno, jak i do delikatnego smażenia. Oliwa pure jest uniwersalna i dobra do gotowania w wysokich temperaturach, natomiast oliwa z wytłoczyn oliwek najlepiej nadaje się do głębokiego smażenia.

Dzięki tej wiedzy, łatwiej będzie Ci dokonać świadomego wyboru i efektywnie korzystać z dobrodziejstw oliwy z oliwek w swojej kuchni.