Mity o oliwie z oliwek – jakie są najczęstsze nieporozumienia przy zakupie tego produktu?
Dlaczego oliwa z oliwek budzi tyle emocji?
Oliwa z oliwek to nie tylko podstawowy element kuchni śródziemnomorskiej, ale także produkt, który przez ostatnie lata zdobył ogromną popularność na całym świecie. Uznawana za jeden z najzdrowszych tłuszczów roślinnych, regularnie polecana przez dietetyków, stała się synonimem jakości i naturalności. Niestety, wokół oliwy z oliwek narosło wiele nieporozumień oraz mitów, które utrudniają dokonanie dobrego wyboru podczas zakupów.
W niniejszym artykule rozprawimy się z najczęściej powtarzanymi mitami dotyczącymi tego złocistego tłuszczu oraz przedstawimy praktyczne wskazówki, jak kupować oliwę, by mieć pewność co do jej jakości.
Najpopularniejsze mity o oliwie z oliwek
Mit 1: Najlepsza oliwa z oliwek jest zawsze zielona
Wielu konsumentów przywiązuje dużą wagę do koloru oliwy. Powszechne przekonanie głosi, że im bardziej zielona barwa, tym wyższa jakość produktu. W rzeczywistości kolor oliwy zależy przede wszystkim od odmiany oliwek oraz ich stopnia dojrzałości w chwili tłoczenia.
Jasnozielona oliwa faktycznie może pochodzić z młodych owoców, które mają intensywny smak, często określany jako świeży lub „pikantny”. Jednak oliwa innego koloru – np. żółta czy złota – nie oznacza gorszego produktu. Wybarwienie nie jest równoznaczne z walorami zdrowotnymi czy smakowymi. Co istotne, nieuczciwi producenci mogą manipulować barwą oliwy, np. przez domieszkę chlorofilu, aby wydała się bardziej atrakcyjna.
Mit 2: “Extra Virgin” zawsze znaczy najlepsza
Na etykietach najczęściej spotykamy określenie „Extra Virgin Olive Oil” (oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia na zimno). Chociaż faktycznie to najwyższa oficjalna kategoria oliwy, nie każda „Extra Virgin” jest równie dobra. Prawdziwa oliwa extra vergine powinna charakteryzować się nie tylko niską kwasowością (poniżej 0,8%), ale również świeżym aromatem i brakiem defektów smakowych.
Problem polega na tym, że nie wszystkie produkty sprzedawane pod tą nazwą naprawdę spełniają restrykcyjne kryteria. Kontrole jakości prowadzone w różnych krajach wykazały, że część oliw oznaczonych jako „Extra Virgin” nie spełnia wymaganych norm. Dlatego warto sięgać po oliwy pochodzące od zaufanych producentów, z certyfikatami jakości.
Mit 3: Oliwa z oliwek nadaje się wyłącznie do sałatek
Oliwa z oliwek świetnie sprawdza się jako dressing do sałatek, to niezaprzeczalny fakt. Ale stwierdzenie, że nie wolno jej używać do smażenia, jest mitem! Dobrej jakości oliwa z oliwek extra vergine ma wysoką temperaturę dymienia (ok. 180–210°C), dzięki czemu nadaje się do gotowania i krótkiego smażenia. Należy jednak unikać przypalania tłuszczu i wybierać oliwę o intensywnym, świeżym smaku.
Nieprawdą jest również, że podczas obróbki cieplnej traci ona wszystkie swoje wartości zdrowotne – oczywiście, część polifenoli ulega rozkładowi, ale oliwa wciąż jest zdrowszą alternatywą dla wielu innych tłuszczów.
Mit 4: Niska cena nie wpływa na jakość
Oliwa z oliwek wysokiej klasy jest produktem wymagającym i kosztownym w produkcji, dlatego jej cena zazwyczaj przekracza koszt pospolitych olejów roślinnych. Taniość może być sygnałem, że mamy do czynienia z gorszym tłuszczem, produktem rozcieńczonym lub wręcz oszukanym. Warto zatem zachować ostrożność i nie kierować się jedynie niskimi kosztami.
Mit 5: Oliwa nie ma terminu przydatności
Oliwa z oliwek, podobnie jak inne tłuszcze, z czasem się utlenia i traci swoje wartości. Przechowywana w nieodpowiednich warunkach (światło, wysoka temperatura) może zjełczeć i stać się szkodliwa dla zdrowia. Zawsze warto sprawdzić datę ważności na opakowaniu i kupować produkty możliwie najświeższe.
Jak wybrać dobrą oliwę z oliwek?
Sprawdzaj pochodzenie i certyfikaty
Kupując oliwę, zwróć uwagę na kraj pochodzenia, miejsce uprawy i tłoczenia. Najlepsze produkty są zazwyczaj sygnowane chronionym oznaczeniem geograficznym (PDO) lub posiadają certyfikaty ekologiczne. Często na etykiecie znajdziesz informacje o regionie, z którego pochodzą oliwki oraz o dacie zbioru.
Opakowanie ma znaczenie
Dobra oliwa powinna być sprzedawana w ciemnych, szklanych butelkach lub puszkach. Chroni to produkt przed szkodliwym działaniem światła, które przyspiesza proces utleniania. Unikaj przezroczystych opakowań oraz butelek z tworzyw sztucznych.
Kieruj się smakiem
Świeża oliwa extra vergine powinna mieć harmonijny i intensywny smak – z nutą goryczki oraz lekką pikantnością, która świadczy o obecności cennych polifenoli. Nie wahaj się prosić o degustację – wielu renomowanych sprzedawców umożliwia taką próbę.
Uważaj na „cudowne” właściwości
Oliwa z oliwek to zdrowy tłuszcz, ale żadna etykieta nie powinna obiecywać nierealnych efektów, takich jak szybki spadek wagi czy leczenie chorób. Zbyt entuzjastyczne hasła reklamowe mogą świadczyć o naciąganiu faktów.
Podsumowanie
Oliwa z oliwek pozostaje jednym z najcenniejszych tłuszczów w naszej kuchni, o ile potrafimy wybrać ją świadomie. Warto obalić popularne mity, wiedzieć jak czytać etykiety i na co zwracać uwagę podczas zakupów. Pamiętaj, że dobrej jakości oliwa nie tylko wzbogaci smak potraw, ale także pozytywnie wpłynie na zdrowie.
Zachęcamy do eksplorowania świata oliwy z oliwek – świadomie, z głową i bez ulegania najczęstszym nieporozumieniom!