Na co zwracać uwagę przy wyborze oliwy z oliwek w sklepie?
Dlaczego wybór oliwy z oliwek ma znaczenie?
Oliwa z oliwek to nie tylko podstawowy składnik kuchni śródziemnomorskiej, ale także cenne źródło zdrowych tłuszczów i naturalnych przeciwutleniaczy. Odpowiedni wybór tego produktu może decydować nie tylko o walorach smakowych dań, lecz również o korzyściach zdrowotnych dla naszego organizmu.
W gąszczu półek sklepowych z oliwami łatwo się jednak pogubić. Renomowani producenci, tajemnicze etykiety, rozmaite typy i ceny – wszystko to sprawia, że wybór wydaje się trudny. W tym artykule wyjaśniamy, na czym warto się skupić podczas zakupów.
Rodzaje oliwy z oliwek – co oznaczają poszczególne kategorie?
Najważniejsze typy oliwy
Na sklepowych półkach znajdziesz kilka podstawowych rodzajów oliwy z oliwek:
- Extra virgin (oliwa z pierwszego tłoczenia na zimno) – najlepsza jakościowo, otrzymywana w wyniku tłoczenia mechanicznego bez zastosowania wysokich temperatur czy chemikaliów. Zachowuje pełnię smaku oraz wartości odżywcze.
- Virgin – również tłoczona mechanicznie, ale o minimalnie niższej jakości i wyższej kwasowości niż extra virgin.
- Pure (lub oliwa rafinowana) – powstaje z mieszaniny tłoczenia na zimno i oliwy poddanej obróbce chemicznej lub cieplnej. Ma delikatniejszy zapach i smak, ale jej właściwości zdrowotne są uboższe.
- Pomace (oliwa z wytłoków) – najniższa kategoria, powstająca z resztek po pierwszym tłoczeniu, niepolecana do spożycia na surowo.
Co wybrać?
Jeśli zależy Ci na wyraźnym, owocowym smaku oraz cennych składnikach odżywczych, szukaj na etykietach oznaczenia “extra virgin” (extra vergine, extra virgen). To właśnie ta kategoria powinna stanowić podstawę zakupów dla miłośników dobrej jakości.
Jak czytać etykiety oliwy z oliwek?
Wybierając oliwę, warto przyjrzeć się nie tylko kategorii, ale również innym informacjom zamieszczonym na opakowaniu.
Kraj pochodzenia i region
Najlepsze oliwy produkowane są w krajach basenu Morza Śródziemnego: we Włoszech, Grecji, Hiszpanii i Portugalii. Niektóre etykiety zawierają także informację o konkretnym regionie lub nawet pojedynczym gospodarstwie – to znak, że mamy do czynienia z produktem premium, często o wyjątkowych walorach smakowych.
Data zbioru i termin przydatności
Im świeższa oliwa, tym lepiej. Sprawdzaj datę zbioru (harvest date) lub datę produkcji – powinna być możliwie najnowsza. Z kolei termin przydatności do spożycia (eksploatacja) nie powinien przekraczać 18-24 miesięcy od daty tłoczenia.
Opakowanie
Najlepiej, gdy oliwa przechowywana jest w ciemnych butelkach szklanych (lub puszkach), które chronią ją przed światłem. Przezroczyste opakowania narażają produkt na utlenianie i utratę jakości.
Skład
Wyszukuj produktów, które mają w składzie wyłącznie 100% oliwy z oliwek klasy „extra virgin”, bez dodatku innych olejów.
Wskaźniki jakości oliwy
Kwasowość
Jednym z najważniejszych parametrów technicznych oliwy jest tzw. kwasowość (acidità). Wysokiej jakości oliwa extra virgin charakteryzuje się kwasowością poniżej 0,8%. Niższa kwasowość oznacza delikatniejszy smak i większą świeżość produktu.
Certyfikaty i oznaczenia jakości
Oliwy z certyfikatami typu DOP (Denominazione di Origine Protetta), IGP (Indicazione Geografica Protetta), PDO (Protected Designation of Origin) lub organicznymi certyfikatami bio są gwarancją autentyczności, jakości i pochodzenia surowców. Wybierając taki produkt, masz pewność, że oliwa spełnia restrykcyjne normy i została wytworzona z poszanowaniem lokalnych tradycji.
Na co jeszcze zwrócić uwagę przy wyborze oliwy?
Smak i aromat
Dobra oliwa extra virgin powinna charakteryzować się intensywnym, świeżym zapachem – wyczujesz nuty trawiaste, ziołowe, czasem lekko pikantne lub owocowe. Sztuka degustacji oliwy jest wręcz rytuałem w krajach południowej Europy, ale nawet laik po pierwszych próbach zacznie rozpoznawać produkty wyższej klasy.
Przeznaczenie kulinarne
Nie każda oliwa nadaje się do smażenia! Najwyższej jakości oliwę extra virgin najlepiej spożywać na zimno – do sałatek, pieczywa, warzyw czy zup. Rafinerowane czy pomace można używać do smażenia, choć z punktu widzenia zdrowotnego lepszym wyborem są klarowane tłuszcze roślinne.
Cena – czy zawsze wyznacza jakość?
Oczywiście, luksusowe oliwy z renomowanych regionów kosztują więcej. Warto jednak pamiętać, że zbyt niska cena może oznaczać gorszą, masową jakość, mieszanki lub użycie gorszych surowców. Nie zawsze jednak najdroższa oliwa będzie najlepsza do codziennego stosowania. Szukaj złotego środka: produktu dobrej jakości, najlepiej z wybranego kraju, w przystępnej cenie.
Wskazówki praktyczne – na co uważać podczas zakupów?
- Wybieraj mniejsze butelki, jeśli nie zużywasz oliwy regularnie – szybciej zachowają świeżość.
- Jeśli masz taką możliwość, kupuj oliwę w lokalnych sklepach specjalistycznych, gdzie możesz skonsultować wybór z obsługą lub nawet spróbować różnych rodzajów.
- Sprawdzaj opinie o renomowanych markach, nie zawsze ulegaj modzie na nieznane „super promocje”.
- Przechowuj oliwę w ciemnym, chłodnym miejscu, z dala od źródeł ciepła.
Podsumowanie
Wybór oliwy z oliwek to nie lada wyzwanie. Jeśli chcesz cieszyć się jej pełnią smaku i zdrowotnymi właściwościami, postaw na produkty kategorii „extra virgin”, wybieraj świeże daty zbioru, ufaj certyfikatom oraz starannym opakowaniom. Pamiętaj, że oliwa z oliwek to nie tylko tłuszcz – to esencja śródziemnomorskiego stylu życia, która, jeśli dobrze dobrana, wzbogaci Twoją kuchnię i wpłynie pozytywnie na zdrowie!