Na co zwracać uwagę przy zakupie oliwy z oliwek dla początkujących?

Czym jest oliwa z oliwek i dlaczego warto ją wybrać?

Oliwa z oliwek to jeden z najważniejszych składników kuchni śródziemnomorskiej. Ceniona od wieków za swój smak, aromat oraz liczne właściwości prozdrowotne, stanowi podstawę wielu potraw. Osoby zaczynające przygodę z gotowaniem lub pragnące wprowadzić zdrowe tłuszcze do swojej diety często zastanawiają się, jak wybrać najlepszą oliwę z oliwek. W gąszczu różnych rodzajów, etykiet i marek łatwo się pogubić. Poniższy poradnik pomoże początkującym kupującym znaleźć oliwę najwyższej jakości i uniknąć podstawowych błędów.

Rodzaje oliwy z oliwek – którą wybrać?

W sklepach można znaleźć kilka rodzajów oliwy z oliwek, ale nie każda nadaje się do tych samych celów kulinarnych. Oto najważniejsze z nich:

Oliwa extra virgin (extra vergine)

To najczystsza i najbardziej wartościowa oliwa, uzyskiwana z pierwszego tłoczenia na zimno. Charakteryzuje ją niska kwasowość (poniżej 0,8%) oraz intensywny smak i aromat. Idealna do sałatek, pieczywa oraz potraw na zimno.

Oliwa virgin (vergine)

Nadal naturalna, ale już nieco gorsza od extra virgin. Ma nieco wyższą kwasowość (do 2%) i delikatniejszy smak. Może być stosowana zarówno na zimno, jak i do delikatnego podsmażania.

Oliwa z wytłoczyn (pomace)

Otrzymywana z resztek oliwek po pierwszym tłoczeniu i rafinowana. Ma mało wartości odżywczych i pozbawiona jest wyrazistego smaku. Lepiej jej unikać, jeśli zależy Ci na walorach zdrowotnych i smakowych.

Najważniejsze kryteria przy wyborze oliwy z oliwek

Wybór odpowiedniej oliwy nie jest łatwy. Istnieje kilka kluczowych aspektów, na które warto zwrócić uwagę podczas zakupu.

1. Etykieta i oznaczenia

Sprawdź, czy na butelce znajduje się napis „extra virgin” lub „extra vergine”. Warto także szukać oznaczeń pochodzenia geograficznego takich jak DOP (Chronione Oznaczenie Pochodzenia) czy PGI, które gwarantują autentyczność produktu.

2. Sposób tłoczenia

Najcenniejsze są oliwy tłoczone na zimno (cold-pressed), dzięki czemu zachowują większość wartości odżywczych i wyjątkowy smak. Informacje o tym procesie powinny być widoczne na opakowaniu.

3. Data zbioru i termin przydatności

Szukaj oliw z aktualnej kampanii zbiorów – najlepiej, jeśli zbiór miał miejsce w bieżącym lub poprzednim roku. Im młodsza oliwa, tym więcej ma smaku i wartości odżywczych. Zwróć też uwagę na datę ważności – nie kupuj oliwy, która zbliża się do końca przydatności.

4. Kwasowość produktu

Najlepsze oliwy extra virgin charakteryzują się kwasowością poniżej 0,8%. Informacja o poziomie kwasowości często znajduje się na butelce. Im niższa, tym lepiej.

5. Opakowanie

Postaw na ciemne, szklane lub metalowe butelki. Oliwa jest wrażliwa na światło, które może przyspieszyć proces jełczenia. Unikaj przezroczystych butelek lub plastikowych opakowań.

6. Cena a jakość

Dobra oliwa nie należy do najtańszych produktów. Jeśli cena wydaje się podejrzanie niska, możesz podejrzewać niższą jakość lub domieszki. Lepiej wydać trochę więcej i mieć pewność, że wybierasz produkt wartościowy.

Jak czytać skład i etykietę oliwy?

Kupując oliwę z oliwek, dokładnie przyjrzyj się informacji na etykiecie. Oprócz rodzaju i miejsca pochodzenia warto zwrócić uwagę na:

• Informację o prostym składzie – prawdziwa oliwa extra virgin nie powinna zawierać żadnych dodatków, aromatów czy konserwantów.
• Kraj pochodzenia – najlepiej wybierać oliwę z krajów śródziemnomorskich, takich jak Włochy, Hiszpania czy Grecja. Uwadze niech nie umknie, czy oliwa została wyprodukowana i butelkowana w tym samym miejscu – czasem oliwy z kilku krajów są mieszane.
• Sposób przechowywania – prawidłowe przechowywanie wpływa na smak i trwałość produktu.

Najczęściej popełniane błędy przy wyborze oliwy

Kupowanie tylko na podstawie ceny

Cena to ważny, ale nie jedyny wyznacznik jakości. Niska cena często oznacza kompromisy w smaku i właściwościach zdrowotnych.

Brak sprawdzania daty zbioru

Stara oliwa traci wartości odżywcze i nie smakuje już tak dobrze. Zawsze sprawdzaj datę produkcji!

Zbyt długie przechowywanie

Nie kupuj oliwy „na zapas”. Najlepiej, jeśli zużyjesz ją w ciągu kilku miesięcy od otwarcia. Oliwa utlenia się i traci swoje walory z biegiem czasu.

Wybór przezroczystych butelek

Jak już wspomniano, oliwa jest czuła na światło, więc wybór ciemnego opakowania to konieczność.

Zastosowanie oliwy z oliwek w kuchni

Oliwa extra virgin podkreśla smak świeżych warzyw, sałatek czy pieczywa. Jej delikatność sprawia, że jest idealna do potraw na zimno, ale sprawdzi się także do lekkiego podsmażania. Nie należy używać jej do długiego smażenia na silnym ogniu – do tego lepsze są bardziej rafinowane oleje.

Jak przechowywać oliwę, żeby długo zachowała świeżość?

Aby oliwa zachowała świeżość i aromat, trzymaj ją w chłodnym, ciemnym miejscu – najlepiej w spiżarni lub szafce kuchennej, z dala od źródeł ciepła. Szczelnie zakręcaj butelkę po każdym użyciu i nie wystawiaj jej na ekspozycję słoneczną.

Podsumowanie

Wybór dobrej oliwy z oliwek dla początkujących wymaga odrobiny wiedzy i czujności. Stawiaj na extra virgin, zwracaj uwagę na datę zbioru, sposób tłoczenia i rodzaj opakowania. Czytaj etykiety i nie daj się zwieść niskiej cenie ani chwytliwym hasłom marketingowym. Prawdziwa, wysokiej jakości oliwa z oliwek stanie się nie tylko zdrowym składnikiem Twojej kuchni, ale także sposobem na odkrywanie nowych smaków i aromatów. Smacznego!