Najlepsze regiony produkcji oliwy z oliwek na świecie – przegląd i ciekawostki

Oliwa z oliwek — złoto śródziemnomorskich stołów

Oliwa z oliwek to nie tylko nieodzowny składnik diety śródziemnomorskiej, lecz także jeden z najstarszych i najbardziej cenionych produktów spożywczych świata. Jej aromat, bogactwo smaków i wyjątkowe właściwości prozdrowotne sprawiają, że od wieków jest symbolem kuchni południa Europy, Afryki Północnej oraz Bliskiego Wschodu. Warto wiedzieć, gdzie rodzą się najlepsze oliwy i jakie są tajniki ich produkcji.

Najważniejsze regiony produkcji oliwy z oliwek

Włochy — oliwne serce Europy

Włochy od wieków plasują się w czołówce światowych producentów oliwy z oliwek. Większość regionów tego kraju specjalizuje się w uprawie lokalnych odmian oliwek, których smak jest nie do podrobienia. Każda włoska prowincja chlubi się własnym produktem, a najważniejsze rejony to:

• Toskania – znana z bogatych w smaku, lekko pikantnych oliw o wyrazistym, zielonym kolorze.
• Apulia – to „oliwny sad Italii”, odpowiadający za około 40% krajowej produkcji.
• Sycylia i Kalabria – miejsca, gdzie słoneczne dni i łagodny klimat umożliwiają uzyskanie delikatniejszych, owocowych nut.

Ciekawostką jest, że wiele włoskich gospodarstw to rodzinne biznesy przekazywane z pokolenia na pokolenie, pilnie strzegące tradycyjnych metod tłoczenia oliwy.

Hiszpania — światowy lider

Hiszpania jest niekwestionowanym gigantem na światowej arenie produkcji oliwy z oliwek. To tutaj powstaje ponad 40% światowej oliwy! Najbardziej prestiżowe regiony to:

• Andaluzja – to nie tylko rozległe gaje oliwne, ale też kolebka najsłynniejszej hiszpańskiej oliwy z miejscowości Jaén.
• Katalonia – znana z unikatowych odmian, takich jak Farga i Arbequina.
• Ekstremadura – rejon, gdzie wytwarza się zarówno duże ilości oliwy do codziennego użytku, jak i selekcjonowane, butikowe partie.

Interesującym faktem jest organizowany corocznie Festiwal Oliwy w Baena, gdzie degustacje i konkursy wyłaniają najlepszych producentów.

Grecja — kolebka oliwkowych tradycji

Grecja od tysięcy lat kultywuje tradycje uprawy oliwek, a tamtejsza oliwa doceniana jest za wyjątkowy, łagodny smak i delikatność. Najbardziej uznane obszary to:

• Kreta – największa grecka wyspa, gdzie pochłania się więcej oliwy na mieszkańca niż gdziekolwiek indziej na świecie.
• Peloponez oraz Lesbos – słyną z lekko ziołowego posmaku i świeżości.
• Wyspa Kalamata – do dziś oliwki kalamata są standardem w kuchni greckiej oraz wyznacznikiem jakości.

Warto wspomnieć, że Grecy są światowymi rekordzistami pod względem spożycia oliwy – przeciętny Grek konsumuje nawet 20 litrów rocznie!

Portugalia — oliwna perła Atlantyku

Choć Portugalia nie jest tak znana jak Włochy czy Hiszpania, to kraj ten również wyróżnia się bogatą tradycją olejarską. Najważniejsze regiony to:

• Alentejo – gorące równiny, gdzie gaje oliwne przeplatają się z winnicami.
• Trás-os-Montes – obszar północny, gdzie powstają gęste, intensywne w smaku oliwy.

Coraz częściej portugalskie oliwy zdobywają międzynarodowe nagrody i zyskują fanów na całym świecie.

Pozostałe znaczące regiony świata

• Tunezja – największy producent na afrykańskim kontynencie, eksportujący większość swojego produktu zwłaszcza do Europy.
• Turcja – rejon Morza Egejskiego i Marmara słynie z intensywnie zielonych, aromatycznych oliw.
• Kalifornia (USA) – w amerykańskim stanie uprawia się oliwki odmian śródziemnomorskich, uzyskując ciekawe nuty smakowe dzięki specyficznemu mikroklimatowi.

Ciekawostki związane z produkcją i spożyciem oliwy

Rytuały zbiorów i tłoczenie

Najwyższej jakości oliwa z oliwek, określana jako „extra virgin”, musi pochodzić z pierwszego tłoczenia, najlepiej na zimno. Zbiór owoców dokonywany jest z niezwykłą skrupulatnością – używa się niekiedy tradycyjnych kijów lub grzebieni, by nie uszkodzić delikatnej skórki oliwek. Im krótszy czas od zbioru do tłoczenia, tym wyższa jakość produktu.

Wpływ na zdrowie i kuchnię

Oliwa z oliwek zawiera mnóstwo wartościowych substancji – do najważniejszych zalicza się jednonienasycone kwasy tłuszczowe oraz polifenole chroniące przed chorobami serca. W kuchni oliwa nie ma sobie równych – jest bazą do sałatek, marynat czy smażenia. Szczególnego smaku nabierają również potrawy pieczone z dodatkiem wysokiej jakości oliwy.

Oliwne muzea i szlaki turystyczne

W krajach śródziemnomorskich popularnością cieszą się szlaki oliwne, zwiedzanie tłoczni oraz muzea poświęcone historii i technologii produkcji tego „płynnego złota”. Podróżując przez Toskańskie wzgórza, andaluzyjskie gaje lub kreteńskie wioski, można degustować lokalne oliwy i poznać rodzinne sekrety ich wyrobu.

Podsumowanie

Oliwa z oliwek to znacznie więcej niż popularny składnik kulinarny – to symbol, tradycja i dziedzictwo wielu kultur. Każdy region świata, który specjalizuje się w produkcji tego szlachetnego tłuszczu, oferuje podróżnym unikalne doznania smakowe i inspirujące historie. Planując podróż szlakiem oliwy, warto odkrywać różnice między regionami oraz poznać niezwykłą pasję lokalnych producentów.