Najpopularniejsze mity na temat oliwy z oliwek – co warto wiedzieć wybierając produkt

Wstęp

Oliwa z oliwek od dawna kojarzona jest ze zdrowym odżywianiem oraz kuchnią śródziemnomorską. Słynie z licznych właściwości prozdrowotnych i szerokiego zastosowania zarówno w kuchni, jak i w kosmetyce. Niestety, wokół tego produktu krąży wiele przekonań, które wcale nie muszą być prawdziwe. W poniższym artykule przyjrzymy się najpopularniejszym mitom dotyczącym oliwy z oliwek, a także podpowiemy, na co zwracać uwagę podczas wyboru tego wartościowego tłuszczu.

Mit 1: Oliwa z oliwek extra virgin nadaje się tylko do sałatek

Rzeczywistość: Extra virgin do smażenia i pieczenia

Jednym z najpowszechniejszych mitów jest przekonanie, że oliwa z oliwek extra virgin powinna być używana wyłącznie „na zimno”, do skrapiania sałatek czy dodawania do gotowych potraw. W rzeczywistości oliwa z oliwek najwyższej jakości sprawdzi się także podczas smażenia czy pieczenia. Jej temperatura dymienia (czyli moment, w którym tłuszcz zaczyna się palić) wynosi około 180–210°C, co czyni ją bezpieczną do większości zastosowań kulinarnych w domowej kuchni.

Wskazówka dla kucharzy:

Podczas smażenia czy duszenia pamiętaj, by nie przegrzewać oliwy — jeśli zaczyna się dymić, to znak, że należy zmniejszyć temperaturę.

Mit 2: Kolor oliwy świadczy o jej jakości

Kolor a smak i wartości odżywcze

Często spotykamy się z przekonaniem, że im bardziej zielona oliwa — tym lepsza. To jeden z najbardziej rozpowszechnionych mitów! Kolor oliwy zależy przede wszystkim od odmiany oliwek, ich dojrzałości podczas zbioru oraz stosowanej technologii tłoczenia. Zielona barwa najczęściej pochodzi od wyższej zawartości chlorofilu, ale nie jest jednoznacznym wyznacznikiem jakości.

O czym informuje ciemna barwa oliwy?

Zielona, niektórzy powiedzą – nawet „szmaragdowa”, barwa wiąże się ze smakiem bardziej intensywnym, pikantnym oraz goryczką. Natomiast oliwy złociste są zwykle łagodniejsze. Wybieraj według swoich preferencji smakowych, nie sugerując się wyłącznie kolorem.

Mit 3: Im wyższa kwasowość, tym lepszy produkt

Czym jest kwasowość oliwy?

Wbrew powszechnej opinii, niska kwasowość świadczy o lepszej jakości oliwy. Najwyższej klasy oliwa extra virgin ma kwasowość nieprzekraczającą 0,8%. Wyższa kwasowość to często oznaka błędów podczas zbioru, transportu czy produkcji, a nie lepszych walorów smakowych i prozdrowotnych.

Wyjaśnienie zjawiska:

Kwasowość nie wpływa odczuwalnie na smak – to parametr techniczny, który mówi o zawartości wolnych kwasów tłuszczowych powstałych przy złych praktykach produkcyjnych.

Mit 4: Oliwę można przechowywać przez wiele lat

Oliwa z oliwek ma określony termin przydatności

Oliwa, choć jest tłuszczem, utlenia się i traci swoje właściwości wraz z upływem czasu. Lepiej kupować mniejsze butelki i zużywać produkt stosunkowo szybko, najlepiej w ciągu 12–18 miesięcy od wyprodukowania. Pamiętaj, by przechowywać oliwę w chłodnym i ciemnym miejscu, z dala od światła i ciepła, co pozwoli lepiej zachować jej smak oraz wartości odżywcze.

Co się dzieje ze starą oliwą?

Przestarzała oliwa dużo traci na aromacie i może nabrać nieprzyjemnego, jełkiego posmaku.

Mit 5: Wszystkie oliwy z oliwek to to samo

Różnice między extra virgin, virgin i oliwą rafinowaną

Na rynku dostępnych jest kilka rodzajów oliwy – różnią się one zarówno jakością, smakiem, jak i procesem produkcji:

• Extra virgin – najwyższa jakość, tłoczona wyłącznie mechanicznie, o niskiej kwasowości i wyjątkowym smaku.
• Virgin – również tłoczona mechanicznie, ale jej jakość może być nieco niższa, a kwasowość sięga do 2%.
• Oliwa rafinowana – poddana chemicznemu oczyszczaniu, przez co traci większość wartości odżywczych i smaku; najczęściej spotykana w tanich mieszankach.

Jak rozpoznać dobrą oliwę?

Najlepiej wybierać produkty oznaczone jako „extra virgin”, a jeszcze lepiej – dedykowane konkretnej odmianie oliwek lub regionowi pochodzenia (np. DOP, PDO).

Mit 6: Oliwa z oliwek jest kaloryczna, więc niezdrowa

Oliwa z oliwek a dieta

Każdy tłuszcz, w tym oliwa z oliwek, jest kaloryczny, jednak jej spożywanie w rozsądnych ilościach dostarcza kwasów tłuszczowych korzystnych dla zdrowia, zwłaszcza serca. Zawartość jednonienasyconych kwasów omega-9 oraz obecność antyoksydantów sprawiają, że to zdecydowanie lepszy wybór niż tłuszcze zwierzęce lub rafinowane oleje roślinne.

Sugerowane zastosowanie:

Stosuj oliwę jako zamiennik innych tłuszczów w kuchni, pamiętając o umiarze – jak zawsze w zdrowej diecie.

Na co zwracać uwagę wybierając oliwę z oliwek?

Podsumowanie praktycznych wskazówek

1. Skład i pochodzenie – szukaj oznaczeń extra virgin, kontroluj skład i miejsce produkcji.
2. Data tłoczenia i termin przydatności – najlepiej wybierać świeżą oliwę.
3. Barwa i opakowanie – oliwa powinna być w ciemnej butelce, chroniącej przed światłem.
4. Cena – dobra oliwa nie jest najtańsza, warto wydać trochę więcej za jakość.
5. Degustacja – zwracaj uwagę na świeży zapach oraz lekko pikantny, goryczkowaty smak.

Najpopularniejsze mity o oliwie – podsumowanie

Oliwa z oliwek to produkt o długiej tradycji i niezaprzeczalnych walorach zdrowotnych. Wybierając ją, warto kierować się wiedzą, a nie obiegowymi opiniami. Nie dajmy się zwieść popularnym mitom – zamiast tego, zachowujmy zdrowy rozsądek i świadomie dokonujmy wyboru! Dzięki temu każda kropla oliwy z oliwek będzie nie tylko smaczna, ale i wartościowa dla naszego organizmu.