Najpopularniejsze odmiany oliwek wykorzystywane do produkcji oliwy

Oliwki – śródziemnomorskie złoto i jego różnorodność

Oliwa z oliwek to nieodłączny składnik kuchni śródziemnomorskiej, słynącej z dobroczynnego wpływu na zdrowie. U jej podstaw leży jednak różnorodność odmian oliwek, które w znaczący sposób kształtują smak, zapach i właściwości prozdrowotne wyciskanej z nich oliwy. Poznaj najpopularniejsze rodzaje oliwek wykorzystywane podczas produkcji tego szlachetnego tłuszczu, a także ich cechy szczególne.

Krótka charakterystyka oliwy z oliwek

Oliwa z oliwek otrzymywana jest z tłoczenia na zimno owoców drzewa oliwnego – Olea europaea. Zależnie od zastosowanej odmiany, regionu uprawy, warunków klimatycznych i sposobu zbioru, możemy spotkać się z różnorodnymi wariantami smakowymi i aromatycznymi oliwy. Najwyższej jakości olej, nazywany Extra Virgin, powstaje z najlepszych owoców, a jego cechy uzależnione są w znacznej mierze od wybranej odmiany oliwki.

Najważniejsze odmiany oliwek w produkcji oliwy

Arbequina — katalońska klasyka

Jedną z bardziej znanych odmian pochodzących z Hiszpanii jest Arbequina. Drzewa tej odmiany spotkać można przede wszystkim w Katalonii oraz w regionie Aragonia. Owoce Arbequina są niewielkie, o charakterystycznym zaokrąglonym kształcie i lekko orzechowym posmaku.

Właściwości oliwy z oliwek Arbequina:

• delikatny smak, z lekko migdałową nutą
• niska zawartość goryczy i pikantności
• jasnozłoty odcień.

Olej z Arbequiny doskonale nadaje się do sałatek, delikatnych ryb oraz potraw serwowanych na zimno.

Koroneiki — greckie dziedzictwo

Grecja słynie z oliwy o intensywnym smaku i bogatej tradycji. Koroneiki to jedna z najbardziej rozpoznawalnych odmian greckich, uprawiana na Krecie oraz na Peloponezie. Z małych, zielonych (<20% masy owocu stanowi pestka) oliwek tej odmiany tłoczy się szczególnie aromatyczną oliwę.

Charakterystyka oliwy Koroneiki:

• intensywny, owocowy zapach
• pikantne nuty i charakterystyczna goryczka
• wysoka zawartość polifenoli i antyoksydantów.

Koroneiki ceniona jest przez kucharzy za wyrazisty smak, świetnie komponujący się z pieczonym pieczywem, grillowanymi warzywami oraz serem feta.

Picual — lider z Andaluzji

Najpopularniejsza odmiana hiszpańskich oliwek — Picual, pochodzi głównie z regionu Jaén w Andaluzji, będącego światowym centrum uprawy drzew oliwnych. Stanowi aż 50% wszystkich krajowych upraw.

Oliwa Picual wyróżnia się:

• wyraźną goryczką i pikantnością
• intensywnym zielonym kolorem
• aromatami trawy, liści pomidora i ziół.

Dzięki dużej zawartości przeciwutleniaczy, Picual jest odporna na utlenianie i świetnie sprawdza się w kuchni do smażenia oraz gotowania na ciepło.

Leccino — włoska finezja

Włochy również odgrywają znaczącą rolę w światowej produkcji oliwy z oliwek. Leccino to odmiana charakterystyczna dla Toskanii, Umbrii oraz Lacjum. Jej owoce są nieco większe niż hiszpańskie podgatunki i wykazują się dużą plennością.

Atuty oliwy Leccino:

• subtelny, zbalansowany smak
• delikatne nuty owocowe z lekką pikantnością
• jasnozielona barwa.

Oliwa z Leccino doskonale nadaje się do klasycznych dań włoskich: makaronów, bruschetty oraz sosów na zimno.

Hojiblanca — uniwersalna i wszechstronna

Hojiblanca to kolejna z kluczowych odmian hiszpańskich, uprawianych przede wszystkim w Andaluzji. Stanowi cenny surowiec zarówno do produkcji oliwy, jak i oliwek stołowych.

Cechy charakterystyczne:

• średnia gorycz, lekka pikantność i kremowa tekstura
• aromaty ziół, migdałów i świeżej trawy
• jasnozielony kolor.

Oliwa z tej odmiany jest chętnie używana zarówno do potraw na zimno jak i na ciepło, a także do marynat.

Frantoio — filar włoskich plantacji

_ Frantoio_ to klasyczna odmiana włoska, która, obok Leccino, współtworzy renomę oliw z regionu Toskanii. Owoce Frantoio charakteryzują się wysoką wydajnością tłoczenia i stabilnością oliwy.

Najważniejsze cechy tej oliwy:

• zielono-złocisty kolor
• wyczuwalne aromaty zielonych jabłek, ziół oraz lekko pikantny finisz
• znakomita trwałość – idealna do przechowywania.

Oliwa Frantoio doskonale sprawdza się jako dodatek do carpaccio, steków i warzyw z grilla.

Inne popularne odmiany oliwek na świecie

Chociaż powyższe odmiany przodują na rynku produkcji oliwy, warto podkreślić jeszcze kilka nazw, które często pojawiają się w opisach oliw wysokiej jakości:

• Manzanilla — hiszpańska odmiana, wykorzystywana zarówno do produkcji oliwy, jak i w postaci stołowej.
• Picholine — ceniona francuska odmiana, charakterystyczna z powodu swojego wyrazistego smaku.
• Galega — najważniejsza odmiana w portugalskiej produkcji oliwy.

Wpływ odmiany na smak i właściwości oliwy

Różnice regionalne i terroir

Podobnie jak w przypadku wina, przy oliwie z oliwek ogromne znaczenie ma wpływ terroir – czyli warunków klimatycznych, rodzaju gleby i technik uprawy. Ten sam gatunek oliwki uprawiany w różnych regionach może dawać oliwę o zupełnie różnym profilu smakowym.

Czego szukać wybierając oliwę z oliwek?

Warto zwrócić uwagę na następujące kwestie:

• pochodzenie oliwy: kraj, region, plantacja
• rodzaj odmiany oliwek: informacja wpływająca na smak i aromat
• data zbioru i tłoczenia: świeżość ma ogromne znaczenie

Kupując oliwę, warto sięgnąć po produkty jednoszczepowe lub mieszanki tworzone ze świadomą selekcją odmian, dopasowaną do konkretnego zastosowania kulinarnego.

Podsumowanie

Różnorodność odmian oliwek wykorzystywanych do produkcji oliwy z oliwek jest naprawdę imponująca. Każda z nich wnosi inne nuty smakowe, aromatyczną głębię i właściwości zdrowotne do finalnego produktu. Poznając bliżej najpopularniejsze odmiany, możemy wybrać oliwę najlepiej dopasowaną do naszego gustu i zastosowań w kuchni. Warto eksperymentować, odkrywać nowe smaki i cieszyć się bogactwem kuchni śródziemnomorskiej – z oliwą z oliwek w roli głównej.