Najważniejsze cechy dobrej oliwy z oliwek – na co zwracać uwagę przy zakupie?
Dlaczego wybór dobrej oliwy z oliwek jest ważny?
Oliwa z oliwek od wieków zajmuje wyjątkowe miejsce w diecie śródziemnomorskiej i kuchniach na całym świecie. Ceni się ją nie tylko za walory smakowe, ale także za liczne właściwości prozdrowotne. Jednak w gąszczu produktów dostępnych na rynku łatwo można się pogubić, a wybór nieodpowiedniego produktu może sprawić, że nie wykorzystamy wszystkich zalet tego cennego tłuszczu. W poniższym artykule podpowiadamy, na jakie cechy zwracać uwagę, by cieszyć się smaczną i zdrową oliwą najwyższej jakości.
Rodzaje oliwy z oliwek – podstawy klasyfikacji
Oliwa extra virgin (z pierwszego tłoczenia)
Najwyższa kategoria oliw, uzyskiwana wyłącznie mechanicznie, bez użycia chemikaliów oraz w niskiej temperaturze. Oliwa extra virgin cechuje się niską kwasowością (maksymalnie 0,8%) i wyraźnym, świeżym aromatem. To właśnie po ten rodzaj warto sięgać podczas zakupów, jeśli zależy nam na pełni smaku i wartości odżywczych.
Oliwa virgin (z pierwszego tłoczenia)
Nadal tłoczona mechanicznie, ale o nieco wyższej kwasowości, do 2%. Może mieć mniej intensywny smak i mniej wyrazisty aromat niż extra virgin, ale wciąż pozostaje dobrym wyborem, zwłaszcza do smażenia.
Oliwa rafinowana i mieszanki
Oliwa rafinowana powstaje przy użyciu środków chemicznych i wyższej temperatury. Traci większość antyoksydantów oraz charakterystyczny smak. W sklepach można również znaleźć mieszanki oliwy z oliwek extra virgin z rafinowaną – mają one niższą cenę, ale i gorszą jakość.
Składniki wpływające na jakość oliwy
Polifenole i naturalne antyoksydanty
Naturalne przeciwutleniacze, takie jak polifenole czy witamina E, nadają oliwie właściwości prozdrowotne – odpowiadają za działanie przeciwzapalne i chronią komórki przed uszkodzeniami oksydacyjnymi. Im wyższa zawartość tych związków, tym oliwa jest cenniejsza pod względem zdrowotnym.
Kwasowość oliwy
Niska kwasowość świadczy o wysokiej jakości surowca i świeżości produktu. Najlepsze oliwy extra virgin mają kwasowość poniżej 0,4%. Wysoka kwasowość może wskazywać na gorszą jakość oliwek lub niewłaściwy proces produkcji.
O czym pamiętać podczas zakupów oliwy z oliwek?
Oznaczenia na etykiecie
Zawsze czytaj etykietę przed zakupem! Poszukuj określeń takich jak “extra virgin”, “z pierwszego tłoczenia na zimno” czy “100% oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia”, które świadczą o pełnej wartości produktu. Uważaj na niejednoznaczne napisy oraz połączenia oliwy z innych olejów.
Kraj pochodzenia i region
Oliwa najlepszej jakości pochodzi z określonych regionów, znanych z tradycyjnej produkcji, takich jak Toskania, Andaluzyja czy Kreta. Warto więc wybierać produkty z oznaczeniem pochodzenia geograficznego (PDO, DOP, PGI).
Data zbioru i data przydatności
Wysokiej klasy oliwa zachowuje świeżość do roku od tłoczenia. Zwracaj uwagę na datę zbioru oliwek oraz datę butelkowania – im krótszy okres od produkcji do sprzedaży, tym lepiej.
Barwa i opakowanie
Jakość oliwy można częściowo ocenić po wyglądzie butelki. Najlepsze produkty są sprzedawane w ciemnym szkle lub specjalnych opakowaniach chroniących przed światłem. Oliwa przechowywana w przezroczystych lub plastikowych butelkach szybciej traci cenne właściwości.
Cena a jakość
Najtańsze oliwy często są wyjątkowo niskiej jakości, nawet jeśli mają atrakcyjne etykiety. Produkcja prawdziwej oliwy extra virgin jest kosztowna – wybierając produkt z wyższej półki cenowej, inwestujesz w swoje zdrowie i smak potraw.
Jak rozpoznać dobrą oliwę przy degustacji?
Smak i aromat
Dobra oliwa extra virgin ma wyczuwalny, świeży smak – z nutami trawy, jabłka, zielonego pomidora czy migdałów. Możesz też poczuć delikatną goryczkę i pieczenie w gardle, które są wynikiem zawartości polifenoli.
Klarowność i konsystencja
Wysokiej jakości oliwa często jest lekko mętna, zwłaszcza krótko po tłoczeniu i przed filtracją. Konsystencja jest gęsta i „aksamitna”, nie zaś wodnista.
Przechowywanie oliwy – o czym pamiętać po zakupie?
Odpowiednie miejsce
Oliwę z oliwek należy przechowywać w suchym, chłodnym i ciemnym miejscu – idealnie w temperaturze 10-18°C. Kontakt z powietrzem, światłem i ciepłem przyspiesza procesy utleniania, przez co produkt szybciej traci świeżość i wartości odżywcze.
Zamknięcie pojemnika
Zawsze szczelnie zamykaj butelkę lub puszkę po każdy użyciu. Pamiętaj, że po otwarciu najlepiej wykorzystać oliwę w ciągu kilku miesięcy.
Podsumowanie – wybieraj świadomie!
Zakup dobrej oliwy z oliwek nie musi być trudny, jeśli będziesz przestrzegać kilku prostych zasad: zawsze sprawdzaj rodzaj oliwy, kraj pochodzenia, opakowanie oraz datę przydatności. Nie kieruj się wyłącznie ceną i nie daj się zwieść ładnemu opakowaniu. Dzięki temu codzienna kuchnia stanie się nie tylko smaczniejsza, ale i zdrowsza!