Oliwa z oliwek czy mieszanki? Jak odróżnić je na półce sklepowej
Dlaczego warto wiedzieć co wybierasz?
Oliwa z oliwek uchodzi za jeden z najzdrowszych tłuszczów roślinnych. Jednak, gdy staniesz przed sklepem i spojrzysz na kolorowe butelki, łatwo można zgubić się w gąszczu nazw, opisów i opakowań. Wiele produktów wcale nie jest tym, za co się podaje – „oliwa z oliwek” potrafi kryć w sobie sporą domieszkę innych olejów lub być mieszanką gorszych jakościowo tłuszczów. Jak zatem być pewnym, że kupujesz prawdziwą oliwę, a nie marketingowy trik? Odpowiedź znajdziesz poniżej.
Oliwa z oliwek – czym się wyróżnia?
Z czego powstaje prawdziwa oliwa?
Oliwa z oliwek to tłuszcz otrzymywany wyłącznie z owoców drzewa oliwnego. Najwyższej jakości jest tzw. oliwa extra virgin (extra vergine), która powstaje w wyniku mechanicznego tłoczenia na zimno i nie jest poddawana żadnym chemicznym procesom rafinacji ani mieszaniu z innymi olejami.
Kategorie oliwy
Podczas zakupów możesz spotkać się z różnymi określeniami na etykietach. Najważniejsze z nich to:
- Extra virgin – najwyższej klasy, o najniższej kwasowości, intensywnym aromacie i smaku.
- Virgin – dobra jakość, ale wyższa kwasowość niż extra virgin.
- Oliwa z oliwek lub „pure” – mieszanka oliw rafinowanych z niewielkim dodatkiem oliw tłoczonych na zimno.
- Oliwa z wytłoczyn oliwnych – tłoczona z wytłoczyn (pozostałości po tłoczeniu extra virgin), niższej jakości, często mieszana, mniej wartościowa.
Mieszanki olejów – jak je rozpoznać?
Niektóre produkty kuszą nazwą „oliwa” czy grafiką oliwek, ale w rzeczywistości są mieszanką różnych tłuszczów roślinnych. Przekonasz się o tym, czytając dokładnie etykiety i analizując skład produktu.
Typowe mieszanki
Najczęściej spotykane mieszanki to kompozycje oleju słonecznikowego, rzepakowego, sojowego z niewielkim dodatkiem oliwy z oliwek (np. 5-20%). Takie produkty zawierają mniej cennych składników, mają inne walory smakowe i są mniej odporne na przechowywanie.
Jak odróżnić prawdziwą oliwę od mieszanki – praktyczne wskazówki
Zwróć uwagę na opisy na etykiecie
H4: Słowo kluczowe – „Extra virgin”
Jeśli na etykiecie brakuje określenia „extra virgin” (lub „extra vergine”, „extra olej”), a zamiast tego pojawiają się enigmatyczne opisy typu „oliwa do sałatek”, „oliwa do smażenia”, możesz podejrzewać obecność innych tłuszczów.
H4: Skład produktu
Obowiązujące przepisy narzucają producentom obowiązek wyszczególniania wszystkich składników. Szukaj w składzie wyłącznie określenia „oliwa z oliwek extra virgin” bez innych dodatków. Jeśli pojawia się fraza „olej roślinny (w tym oliwa z oliwek xx%)”, masz do czynienia z mieszanką.
Źródło pochodzenia
Pełnowartościowa oliwa często podaje kraj pochodzenia oliwek bądź ich upraw (najczęściej Włochy, Hiszpania, Grecja). Brak tej informacji lub ogólne „UE / poza UE” może sugerować mieszankę gorszej jakości.
Cena – czy to zawsze wyznacznik jakości?
Choć droższa oliwa z reguły bywa lepsza, wysoka cena nie zawsze daje gwarancję autentycznego produktu. Jednak bardzo niska cena powinna wzbudzić czujność – produkowanie prawdziwej extra virgin jest kosztowne, stąd podejrzanie niskie ceny mogą oznaczać produktu łączone.
Konsystencja i przejrzystość
Oliwa extra virgin bywa lekko mętna, szczególnie tuż po tłoczeniu. Po schłodzeniu w lodówce może gęstnieć i lekko się krystalizować. Większość mieszanek i olejów rafinowanych pozostaje przejrzysta i płynna nawet w niskich temperaturach.
Co jeszcze warto sprawdzić przed zakupem?
Opakowanie
Najlepiej wybierać oliwę w butelkach z ciemnego szkła, które chroni tłuszcz przed działaniem światła. Plastik czy jasne szkło to wybory mniej korzystne – światło przyspiesza procesy utleniania.
Informacje na etykiecie
Sprawdź obecność:
- terminu „extra virgin”,
- nazwy producenta i kraju pochodzenia,
- składu (czy tylko oliwa z oliwek?),
- daty tłoczenia, a nie tylko przydatności,
- informacji o certyfikatach jakości (np. D.O.P., I.G.P.).
Najczęstsze triki producentów
Niektórzy producenci umieszczają na froncie opakowania wizerunki oliwek lub napisy typu „z oliwą z oliwek”, podczas gdy faktyczny udział tego oleju w mieszance jest niewielki. Dlatego przy zakupie warto dokładnie analizować małą czcionkę na odwrocie butelki.
Podsumowanie – jak kupić dobrą oliwę z oliwek?
Prawdziwa oliwa z oliwek powinna na etykiecie zawierać jasną deklarację „extra virgin” i informację, że w jej składzie znajduje się wyłącznie oliwa z oliwek. Dobry produkt będzie pochodzić z renomowanych regionów uprawy oliwek i mieć ciemną, szklaną butelkę. Omijaj mieszanki i produkty, które mają zbyt ogólnikowe oznaczenia składu – w kuchni i dla zdrowia liczy się jakość, a nie pozorna oszczędność.
Stosując powyższe wskazówki, z pewnością zwiększysz szanse na wybór autentycznej oliwy z oliwek – jej smak i aromat wprowadzą Twoje potrawy na zupełnie inny poziom!