Oliwa z oliwek – czym się różni oliwa tłoczona na zimno od innych rodzajów?

Czym jest oliwa z oliwek?

Oliwa z oliwek od wieków stanowi fundament kuchni śródziemnomorskiej. Pozyskiwana z owoców drzewa oliwnego, jest ceniona zarówno za smak, jak i za korzystny wpływ na zdrowie. Proces produkcji oliwy może przebiegać w różny sposób, co wpływa na właściwości produktu końcowego – smak, aromat, wartości odżywcze oraz zastosowanie w kuchni. Jednym z najważniejszych podziałów oliw jest ten na oliwę tłoczoną na zimno oraz inne rodzaje. Warto wiedzieć, czym się od siebie różnią oraz która z nich najlepiej sprawdzi się w domowej kuchni.

Rodzaje oliwy z oliwek

Oliwa Extra Virgin (tłoczona na zimno)

Oliwa z oliwek extra virgin tłoczona na zimno to najbardziej naturalny oraz najbardziej ceniony rodzaj tego produktu. Do jej wytłoczenia używa się wyłącznie mechanicznych metod, bez udziału wysokiej temperatury. Proces tłoczenia odbywa się zwykle w temperaturze nieprzekraczającej 27°C, dzięki czemu oliwa zachowuje większość cennych składników odżywczych.

Cechy charakterystyczne

• Zielonkawy kolor i wyrazisty smak.
• Wytrawny, lekko gorzkawy i pikantny aromat z owocowymi nutami.
• Najwyższa zawartość polifenoli, witamin i nienasyconych kwasów tłuszczowych.

Oliwa Virgin

Oliwa virgin również jest pozyskiwana mechanicznie, bez zastosowania chemii, lecz pochodzi z oliwek o nieco gorszej jakości lub posiada wyższą kwasowość. Jej smak jest delikatniejszy, lecz nadal bardzo korzystny dla zdrowia.

Oliwa z oliwek rafinowana (pure, light)

Ten rodzaj oliwy poddaje się procesowi rafinacji – oczyszczaniu, często z wykorzystaniem wysokich temperatur. Z reguły produkowana jest z oliwek gorszej jakości lub resztek po tłoczeniu oliwy extra virgin. Ma znacznie łagodniejszy smak i jasny kolor, ale jednocześnie mniej cennych składników odżywczych.

Cechy szczególne

• Praktycznie brak aromatu.
• Jasnożółty kolor.
• Wytrzymałość na wysokie temperatury, ale mniej wartości odżywczych.

Mieszanki i podróbki

Na rynku znaleźć można także mieszaniny różnych rodzajów oliwy. Warto więc zwracać uwagę na oznaczenia na etykietach, by cieszyć się produktem najwyższej jakości, a nie dolaną, tańszą oliwą rafinowaną.

Co oznacza “tłoczenie na zimno”?

Tłoczenie na zimno to metoda uzyskiwania oleju z nasion lub owoców bez podgrzewania surowca powyżej 27°C. Dzięki temu składniki odżywcze, witaminy i aromaty zostają zachowane w końcowym produkcie w niemal niezmienionej formie. Tak pozyskiwane oleje, w tym właśnie oliwa z oliwek extra virgin, słyną z najwyższej jakości oraz bogactwa prozdrowotnych właściwości.

Zalety tłoczenia na zimno

• Zachowanie wartości odżywczych – wysoka zawartość polifenoli i witamin.
• Naturalny smak i aromat – intensywność smaku nieosiągalna w oliwach rafinowanych.
• Brak chemicznych domieszek – produkt nie poddawany żadnej obróbce chemicznej.

Różnice między oliwą tłoczoną na zimno a oliwą rafinowaną

Skład i wartość odżywcza

Oliwa extra virgin tłoczona na zimno zawiera większe ilości nienasyconych kwasów tłuszczowych, silnych przeciwutleniaczy (polifenoli) oraz witamin A, D, E i K. Natomiast oliwa rafinowana, przez procesy chemiczne i termiczne, traci gros cennych składników – jej wartość odżywcza jest zdecydowanie niższa.

Smak i zapach

Oliwa extra virgin cechuje się intensywnym, bogatym smakiem, często wyczuwalne są nuty trawy, migdałów lub nawet ostrości. Oliwa rafinowana pozbawiona jest wyrazistego zapachu i aromatu, dlatego częściej stosuje się ją do smażenia, gdzie nie dominuje w daniu.

Zastosowanie kulinarne

• Oliwa tłoczona na zimno idealnie nadaje się do sałatek, sosów, marynat i dań podawanych na zimno. Dzięki niej można w pełni wydobyć smaki i aromaty świeżych produktów.
• Oliwa rafinowana lepiej sprawdza się do smażenia na głębokim tłuszczu oraz w sytuacjach, kiedy zależy nam na neutralności smaku i wyższej odporności na temperaturę.

Jak wybrać najlepszą oliwę z oliwek?

Przy wyborze oliwy z oliwek warto zwrócić uwagę na kilka ważnych aspektów:

Etykieta i oznaczenia

Oliwa z pierwszego tłoczenia (extra virgin) powinna mieć jasno określony kraj pochodzenia, poziom kwasowości (najlepiej poniżej 0,8%), a także informację o tłoczeniu na zimno.

Skład i jakość

Unikaj oliwy z domieszką innych olejów roślinnych, wybieraj produkty bez sztucznych dodatków i konserwantów. Oliwa powinna być przechowywana w ciemnej butelce i mieć klarowny skład.

Cena i smak

Najbardziej jakościowa oliwa tłoczona na zimno będzie zwykle droższa, ale jej walory smakowe i zdrowotne rekompensują wyższą cenę.

Dlaczego warto sięgać po oliwę tłoczoną na zimno?

Oliwa extra virgin tłoczona na zimno to doskonały wybór dla osób dbających o zdrowie oraz doceniających walory kulinarne w codziennej diecie. Jej codzienne spożycie wspiera pracę serca, działa przeciwzapalnie, obniża poziom złego cholesterolu i pozytywnie wpływa na układ krwionośny. Stanowi nieoceniony składnik diety śródziemnomorskiej, która od lat uznawana jest za jedną z najzdrowszych na świecie.

Podsumowanie

Oliwa z oliwek tłoczona na zimno to wyjątkowy produkt, który przewyższa inne rodzaje oliwy zarówno pod względem smaku, jak i wartości zdrowotnych. Wybierając oliwę extra virgin, inwestujemy w lepszą jakość posiłków i dbamy o swoje zdrowie. Pamiętajmy, by przy zakupie zwracać uwagę na sposób tłoczenia oraz skład produktu – tylko wtedy będziemy mieć pewność, że sięgamy po prawdziwe „płynne złoto” śródziemnomorskiej kuchni.