Oliwa z oliwek extra virgin – czym się wyróżnia i dlaczego warto ją kupować?
Czym jest oliwa z oliwek extra virgin?
Oliwa z oliwek, znana od tysięcy lat, to esencja śródziemnomorskiego stylu życia. Jednak nie każda oliwa jest sobie równa – za najbardziej szlachetną i cenioną uznaje się oliwę z oliwek extra virgin (EVOO). Co sprawia, że właśnie ten rodzaj tłuszczu roślinnego zyskał tak dobrą opinię w świecie kulinariów oraz dietetyki? Przyjrzyjmy się bliżej jej wyjątkowym właściwościom i temu, co wyróżnia ją na tle innych olejów.
Proces produkcji – klucz do jakości
Tłoczenie na zimno
Najważniejszą cechą oliwy extra virgin jest metoda jej pozyskiwania. W przeciwieństwie do rafinowanych olejów, powstaje ona poprzez tłoczenie na zimno świeżych oliwek. Proces ten odbywa się w kontrolowanych warunkach – temperatura nie przekracza 27°C. Dzięki temu produkt zachowuje maksimum wartości odżywczych, witamin oraz naturalnych przeciwutleniaczy.
Bez dodatków chemicznych
Oliwa extra virgin nie podlega żadnym procesom chemicznym ani rafinacji. Oznacza to, że nie są do niej dodawane syntetyczne substancje ani nie jest oczyszczana w sposób przemysłowy. Pozostaje więc najczystszą formą oliwy z oliwek, bez sztucznych domieszek i konserwantów.
Zbieranie i selekcja oliwek
Kolejną istotną kwestią jest odpowiedni dobór oliwek oraz czas zbioru. Najlepsze extra virgin tłoczone są ze starannie wyselekcjonowanych, zdrowych owoców, często jeszcze na początku sezonu zbiorów. Szybkie przetwarzanie owoców po zbiorze chroni przed utlenianiem i pogorszeniem jakości.
Właściwości zdrowotne oliwy extra virgin
Bogactwo przeciwutleniaczy
Oliwa extra virgin słynie z wysokiej zawartości naturalnych polifenoli i witaminy E. Te związki mają właściwości antyoksydacyjne, pomagając organizmowi w walce ze stresem oksydacyjnym, a tym samym zmniejszają ryzyko wystąpienia wielu chorób cywilizacyjnych, takich jak choroby serca czy nowotwory.
Źródło zdrowych tłuszczów
Zamiast nasyconych kwasów tłuszczowych, które mogą szkodzić zdrowiu, oliwa extra virgin bogata jest w jednonienasycone kwasy tłuszczowe, głównie kwas oleinowy. Dieta śródziemnomorska, obfitująca w ten rodzaj tłuszczu, jest chwalona przez dietetyków na całym świecie jako model zdrowego żywienia.
Wspieranie układu krążenia
Regularne spożycie oliwy extra virgin korzystnie wpływa na poziom cholesterolu, obniżając „zły” cholesterol LDL przy jednoczesnym podwyższeniu frakcji HDL. Chroni to żyły oraz tętnice, co przekłada się na mniejsze ryzyko zawału serca czy udaru.
Korzyści dla układu pokarmowego i odporności
Oliwa z oliwek extra virgin działa przeciwzapalnie, może łagodzić stany zapalne żołądka oraz jelit. Ponadto wspomaga gospodarkę kwasów żółciowych, ułatwiając trawienie tłuszczów. Obecność antyoksydantów wzmacnia także odporność organizmu.
Smak i aromat – raj dla podniebienia
Różnorodność smaków
Każda butelka oliwy extra virgin może zaskoczyć inną nutą smakową: od owocowej i łagodnej, przez lekko pikantną po wyczuwalnie gorzką. Tak wielka różnorodność sprawia, że produkt ten podkręca smak wielu potraw: sałatek, grillowanych warzyw, ryb, makaronów czy pieczywa.
Testerzy i kategorie jakości
Wysokogatunkowa oliwa extra virgin przechodzi oceny sensoryczne w certyfikowanych panelach degustacyjnych. Oliwy z goryczką i pikantnością to często produkty najwyższej jakości, bogate w polifenole. Warto zwracać na to uwagę, wybierając oliwę do swojej kuchni.
Na co zwrócić uwagę podczas zakupu oliwy extra virgin?
Kraj pochodzenia i certyfikaty
Najbardziej cenione na świecie oliwy extra virgin pochodzą często z Hiszpanii, Włoch, Grecji czy Chorwacji. Warto też poszukiwać produktów z oznaczeniami DOP (chroniona nazwa pochodzenia) lub PDO (chronione oznaczenie geograficzne), co gwarantuje autentyczność i wysoką jakość.
Opakowanie
Oliwa z oliwek powinna być przechowywana w ciemnej butelce, najlepiej z zielonego szkła lub w puszce, aby chronić zawartość przed szkodliwym działaniem światła. Na etykiecie warto sprawdzić datę zbioru oliwek – im świeższa oliwa, tym więcej właściwości prozdrowotnych.
Cena idzie w parze z jakością
Prawdziwa oliwa extra virgin nie należy do najtańszych. Jeśli sklepy oferują zaskakująco tani produkt, najprawdopodobniej nie jest on najwyższej jakości lub zawiera domieszki tańszego oleju. Lepiej zainwestować w mniejszą butelkę, ale mieć pewność co do jej pochodzenia i wartości odżywczych.
Zastosowanie w kuchni
Idealna do spożycia na zimno
Oliwa extra virgin najlepiej smakuje i zachowuje najwięcej wartości odżywczych na zimno, na przykład jako dodatek do sałatek, dipów, sosów czy pieczywa.
Krótkie smażenie i gotowanie
Chociaż jest odporna na temperatury do około 180°C, najlepiej stosować ją do delikatnego podsmażania i duszenia. Nie zaleca się długiego smażenia na głębokim tłuszczu.
Zdrowy zamiennik masła i margaryny
Z powodzeniem można zastąpić masło lub margarynę właśnie oliwą extra virgin, używając jej zarówno do przygotowania potraw, jak i do smarowania pieczywa.
Podsumowanie – dlaczego warto kupować oliwę extra virgin?
Oliwa z oliwek extra virgin to nie tylko produkt wyjątkowo smaczny i uniwersalny w kuchni, ale przede wszystkim zdrowy. Wspiera serce, układ trawienny, odporność i stanowi bogactwo naturalnych przeciwutleniaczy. Choć jej cena bywa wyższa, inwestycja ta zwraca się w postaci lepszego samopoczucia, zdrowia oraz satysfakcji smakoszy.
Jeśli zależy Ci na jakości swojego jedzenia i zdrowiu najbliższych, warto sięgać po wysokogatunkową oliwę z oliwek extra virgin i wprowadzić ją na stałe do codziennej diety.