Oliwa z oliwek i jej wpływ na poziom cholesterolu – fakty i mity

Dlaczego oliwa z oliwek stała się symbolem zdrowego stylu życia?

Oliwa z oliwek od wieków zajmuje ważne miejsce w diecie mieszkańców regionu Morza Śródziemnego. Jej sława rośnie nie tylko ze względu na niepowtarzalny smak, lecz także z powodu licznych korzyści zdrowotnych. Ostatnio coraz częściej słyszymy o jej wpływie na poziom cholesterolu we krwi. Czy jednak wszystko, co mówi się o oliwie z oliwek jest zgodne z prawdą? Czas rozwiać wątpliwości i oddzielić fakty od mitów.

Krótka charakterystyka oliwy z oliwek

Oliwa powstaje w wyniku tłoczenia oliwek, przede wszystkim za pomocą procesów mechanicznych, bez dodatku chemikaliów. Najcenniejsza jest oliwa z pierwszego tłoczenia na zimno, czyli extra virgin. Wyróżnia ją nie tylko najwyższa zawartość składników odżywczych, ale także wyrazisty smak i aromat.

Skład oliwy z oliwek

Wśród najważniejszych związków obecnych w oliwie znajdują się:

• jednonienasycone kwasy tłuszczowe (przede wszystkim kwas oleinowy),
• polifenole o działaniu przeciwutleniającym,
• witamina E,
• fitosterole.

To właśnie ta kompozycja decyduje o dobroczynnym wpływie oliwy na zdrowie człowieka.

Fakty – jak oliwa z oliwek wpływa na poziom cholesterolu?

Redukcja „złego” cholesterolu LDL

Jedną z najczęściej powtarzanych informacji jest ta, że oliwa z oliwek skutecznie obniża poziom cholesterolu LDL, nazywanego potocznie „złym”. Badania naukowe potwierdzają, że regularne spożywanie oliwy extra virgin w ramach zbilansowanej diety (szczególnie śródziemnomorskiej) może przyczynić się do spadku poziomu LDL. Jednonienasycone kwasy tłuszczowe obecne w oliwie zamieniają szkodliwe frakcje tłuszczów na bardziej neutralne.

Wspieranie „dobrego” cholesterolu HDL

Oliwa wpływa nie tylko na obniżenie LDL, ale również wspomaga wzrost HDL, czyli „dobrego” cholesterolu. HDL usuwa nadmiar cholesterolu z tętnic i transportuje go do wątroby, gdzie jest metabolizowany. Dzięki temu przeciwdziała powstawaniu zmian miażdżycowych, które są przyczyną chorób serca.

Ochrona przed stresem oksydacyjnym

Wysoka zawartość polifenoli sprawia, że oliwa chroni komórki organizmu przed stresem oksydacyjnym. Skutkuje to dodatkową ochroną ścian naczyń krwionośnych, utrudniając utlenianie cząsteczek LDL, co stanowi pierwszy krok w rozwoju miażdżycy.

Mity – czego nie należy się spodziewać po oliwie z oliwek?

Zastąpienie wszystkich tłuszczów oliwą nie zawsze jest korzystne

Często można usłyszeć mit, że oliwa powinna być jedynym tłuszczem stosowanym w kuchni. Tymczasem, nasz organizm potrzebuje również innych tłuszczów, np. kwasów omega-3, których oliwa zawiera stosunkowo niewiele. Dla zachowania równowagi dieta powinna być różnorodna, a oliwa – istotnym, ale nie jedynym jej elementem.

Oliwa i „zero cholesterolu we krwi”

Oliwa jest produktem roślinnym i naturalnie nie zawiera cholesterolu. Jednak stosowanie wyłącznie oliwy w kuchni nie sprawi, że cholesterol zostanie całkowicie wyeliminowany z organizmu. Poziom cholesterolu zależy od wielu czynników: stylu życia, całkowitej diety, aktywności fizycznej czy uwarunkowań genetycznych.

Oliwa z oliwek jako cudowny lek

Nie brakuje opinii, że regularne spożywanie oliwy z oliwek działa jak panaceum na wszelkie choroby serca. W rzeczywistości, może ona pomóc w utrzymaniu dobrego poziomu cholesterolu i wspomaganiu zdrowia serca, ale nie zastępuje zdrowej diety, aktywności fizycznej czy leczenia farmakologicznego w przypadku schorzeń.

Jak właściwie włączyć oliwę z oliwek do codziennej diety?

Używaj na zimno i ciepło

Oliwa extra virgin najlepiej działa spożywana na zimno – jako dodatek do sałatek, warzyw, pieczywa czy gotowych dań. Może być też wykorzystywana do krótkiego smażenia, choć nadmiar ciepła może zmniejszyć zawartość polifenoli.

Wybór jakości ma znaczenie

Decydując się na oliwę, sięgaj po produkty o jak najniższym stopniu przetworzenia, z oznaczeniem „extra virgin”. Warto wybierać oliwy z certyfikatem pochodzenia, co gwarantuje najwyższą jakość i pełnię prozdrowotnych właściwości.

Umiar przede wszystkim

Pamiętaj, że oliwa jest wysokokaloryczna – w jednej łyżce znajduje się ok. 120 kcal. Zalecana dzienna porcja nie powinna przekraczać 2-3 łyżek stołowych.

Podsumowanie: Czy warto spożywać oliwę z oliwek?

Oliwa z oliwek jest cennym uzupełnieniem zdrowego odżywiania i działa korzystnie na poziom cholesterolu. Jednak spożywana w nadmiarze lub jako jedyny tłuszcz, nie gwarantuje doskonałego zdrowia. Najważniejsze to zachować umiar, postawić na różnorodność w diecie i sięgać po najlepsze jakościowo produkty. Wprowadzając oliwę do jadłospisu, warto pamiętać, że magia zdrowia leży w prostocie i codziennych, świadomych wyborach – nie w cudownych rozwiązaniach.