Oliwa z oliwek: na co zwrócić uwagę podczas degustacji przed zakupem
Dlaczego warto degustować oliwę z oliwek przed zakupem?
Zakup dobrej oliwy z oliwek nie należy do najprostszych zadań. Obecność wielu marek, oznaczeń oraz odmian może przyprawić o zawrót głowy nawet doświadczonych smakoszy. Degustacja przed zakupem pozwala na świadome dobranie produktu, który najlepiej sprawdzi się do konkretnych zastosowań kulinarnych. Oliwa extra virgin o wyrazistym smaku z powodzeniem stanie się ozdobą sałatek i dań na zimno, podczas gdy delikatniejsza odmiana sprawdzi się do smażenia. Warto nauczyć się, na co zwracać uwagę podczas degustacji, aby wybrać produkt świeży, zdrowy i najwyższej jakości.
Przygotowanie do degustacji oliwy z oliwek
Właściwy moment i otoczenie
Degustację oliwy najlepiej przeprowadzać w spokojnych warunkach, z dala od intensywnych zapachów. Warto również zadbać o czyste szkło do degustacji – najlepiej sprawdzą się niewielkie, przezroczyste kieliszki lub specjalne naczynia do oliwy.
Temperatura i ilość
Oliwa najlepiej oddaje swoje walory w temperaturze pokojowej, około 20–22°C. Do próbki wystarczy 10–15 ml produktu.
Etapy degustacji oliwy z oliwek
Degustacja oliwy, podobnie jak degustacja wina, odbywa się w kilku krokach. Dzięki temu można ocenić zarówno jej świeżość, jak i styl.
Ocena wizualna
Kolor – czy naprawdę ma znaczenie?
Choć wielu konsumentów przywiązuje wagę do koloru, nie jest on głównym wyznacznikiem jakości oliwy. Można spotkać zarówno oliwy złociste, jak i zielone – odcień zależy od odmiany oliwek i stopnia ich dojrzałości, a nie od walorów smakowych. Rzetelna degustacja powinna skupiać się przede wszystkim na aromacie i smaku, a nie na wyglądzie.
Zapach i pierwsze wrażenia
Oliwę należy delikatnie podgrzać w dłoniach, zakrywając kieliszek dłonią. Następnie trzeba zanurzyć w nim nos i głęboko powąchać produkt. Wysokiej jakości oliwy extra virgin charakteryzują się nutami świeżości: można wyczuć aromaty trawy, zielonych jabłek, karczochów, świeżych warzyw lub pomidorów, a nawet migdałów.
Unikaj oliw o zapachu zjełczałym, winno-octowym lub piwnicznym – są to oznaki złego przechowywania lub utlenienia produktu.
Smak i wrażenia w ustach
Jak degustować oliwę?
Po wstępnym powąchaniu warto wziąć do ust niewielką ilość oliwy, poruszając nią jak winem, tak aby pokryła całą jamę ustną. Następnie delikatnie wciągnąć powietrze przez zaciśnięte zęby – pozwala to uwolnić wszystkie nuty aromatyczne.
Cechy dobrej oliwy extra virgin
-
Owocowość
Wysokiej jakości oliwa powinna mieć wyczuwalny, owocowy smak, przypominający świeże oliwki. -
Goryczka
Delikatna, szlachetna goryczka to efekt obecności polifenoli – związków o działaniu prozdrowotnym. Zbyt intensywna goryczka może oznaczać nadmierną dojrzałość oliwek lub nieprawidłowy proces tłoczenia. -
Pikantność
Lekkie pieczenie (zwłaszcza odczuwalne w gardle) to znak, że oliwa jest świeża i bogata w antyoksydanty. -
Równowaga
Najlepsza oliwa łączy harmonijnie powyższe cechy, nie dominuje jednym smakiem.
Smaki i aromaty niepożądane
- Zjełczałość – smak starego, utlenionego tłuszczu
- Metaliczność – wynik kontaktu z metalowymi elementami podczas tłoczenia
- Kwasowość – wyczuwalny smak octowy
- Zapach piwniczny lub stęchły – dowód na niewłaściwe przechowywanie
Oliwę o takich nutach należy omijać szerokim łukiem, gdyż nie tylko tracą walory smakowe, ale mogą być szkodliwe dla zdrowia.
Połknięcie i refleksja
Po połknięciu oliwy przyjrzyj się doznaniom, jakie po niej zostają – czy smak jest świeży, harmonijny, czy może pojawia się nieprzyjemny posmak? To ważna wskazówka przy wyborze produktu.
Jak wybrać oliwę z oliwek najlepszą dla siebie?
Zwróć uwagę na pochodzenie i oznaczenia
Jakość oliwy często idzie w parze z regionem jej pochodzenia i specyficznymi oznaczeniami na etykietach, np. DOP (Chroniona Nazwa Pochodzenia) lub IGP (Chronione Oznaczenie Geograficzne). Warto próbować różnych odmian z różnych krajów i regionów, by znaleźć swój ulubiony smak.
Wybieraj oliwy oznaczone jako „extra virgin”
Oliwa extra virgin jest tłoczona na zimno, z pierwszego tłoczenia, bez chemicznych dodatków i filtracji – to gwarancja najwyższej jakości i wartości odżywczych.
Zwróć uwagę na datę zbioru i przechowywania
Wysokiej klasy oliwa smakuje najlepiej do kilkunastu miesięcy po zbiorze. Stawiaj na produkty ze świeżych zbiorów i przechowuj oliwę w chłodnym, ciemnym miejscu, z dala od źródeł ciepła.
Podsumowanie
Degustacja oliwy przed zakupem to prawdziwa przygoda dla zmysłów. Daje możliwość poznania wyjątkowych walorów danego produktu i pozwala wybrać oliwę idealną do własnych potrzeb kulinarnych. Warto zwracać uwagę na świeżość, aromat i harmonię smaków, a także unikać niepożądanych cech, takich jak zjełczałość czy metaliczność. Poprzez świadomą degustację można nie tylko podnieść jakość swoich dań, ale i zadbać o zdrowie rodziny. Następnym razem, gdy staniesz przed wyborem oliwy, nie bój się poprosić o degustację – Twoje kubki smakowe na pewno to docenią!