Oliwa z oliwek – oznaczenia na etykiecie butelki, których nie możesz przegapić
Wprowadzenie do tematu – dlaczego warto czytać etykiety oliwy?
Oliwa z oliwek uznawana jest za jeden z najcenniejszych skarbów kuchni śródziemnomorskiej. Obok smaku i aromatu to właśnie jej właściwości zdrowotne sprawiają, że coraz częściej trafia na nasze stoły. Jednak półki sklepowe pełne są różnych rodzajów oliwy, a zrozumienie skomplikowanych oznaczeń na butelkach może przysporzyć trudności nawet doświadczonym konsumentom. W tym artykule wyjaśniamy, jakie informacje widnieją na etykietach i podpowiadamy, na co zwracać uwagę, aby nie dać się zwieść chwytom marketingowym.
Kluczowe rodzaje oliwy z oliwek
Extra virgin, virgin czy refined? Co kryje się pod tymi nazwami?
Jedną z najważniejszych informacji na etykiecie jest rodzaj oliwy. Oto główne typy, na które możesz natknąć się podczas zakupów:
Oliwa z oliwek extra virgin (extra vergine)
Jest to najwyższa kategoria oliwy. Oznacza, że tłoczenie odbyło się wyłącznie mechanicznie, a kwasowość produktu nie przekracza 0,8%. Oliwa extra virgin charakteryzuje się intensywnym smakiem i aromatem oraz zielonym kolorem. To produkt, który najlepiej spożywać na surowo.
Virgin olive oil
Również tłoczona mechanicznie, jednak o wyższej kwasowości – do 2%. Może być niewielki poziom niedoskonałości smakowych, ale dalej jest to dobra jakość.
Refined olive oil (oliwa rafinowana)
Produkowana z oliwy niższej jakości, poddawana procesom chemicznym. Traci część wartości odżywczych i aromat.
Pomace olive oil (oliwa z wytłoczyn)
To najniższa klasa oliwy, powstająca z resztek (wytłoczyn) przy użyciu rozpuszczalników chemicznych. Nie nadaje się do spożywania na surowo.
Oznaczenia na etykietach – co jeszcze warto sprawdzić?
Kwasowość oliwy
Jednym z kluczowych parametrów, o którym nie mówi się często, jest kwasowość. Im niższa kwasowość, tym lepsza jakość oliwy. Dla oliw extra virgin jest to maksymalnie 0,8%. Powyżej tej granicy zaczyna się już kategoria virgin olive oil. Wysoka kwasowość może świadczyć o gorszym stanie oliwek lub nieprawidłowym procesie produkcji.
Kraj pochodzenia lub region
Włoska? Hiszpańska? A może grecka? Kraj, z którego pochodzi oliwa, ma ogromny wpływ na jej charakterystykę. Na etykietach znajdziesz czasem nie tylko kraj, ale również konkretny region i gospodarstwo. Warto zwrócić na to uwagę, zwłaszcza jeśli szukasz oliwy regionalnej lub o chronionej nazwie pochodzenia.
Chroniona nazwa pochodzenia – DOP, PDO, PGI
Na etykietach znaleźć można oznaczenia takie jak:
- DOP (Denominazione di Origine Protetta) – włoska oliwa z certyfikatem chronionej nazwy pochodzenia.
- PDO (Protected Designation of Origin) – anglojęzyczny odpowiednik DOP.
- PGI (Protected Geographical Indication)/IGP (Indicazione Geografica Protetta) – chronione oznaczenie geograficzne.
Produkty opatrzone tymi symbolami gwarantują pochodzenie z określonego regionu oraz zgodność z rygorystycznymi normami produkcji.
Data zbioru i termin przydatności do spożycia
Im świeższa oliwa, tym lepszy smak i aromat. Warto szukać na etykiecie daty zbioru oliwek (harvest date) oraz daty butelkowania. Choć oliwa z oliwek jest trwałym produktem, najlepiej spożywać ją w ciągu 12–18 miesięcy od tłoczenia.
Wskazówka
Data zbioru jest pewniejszym wskaźnikiem świeżości niż data ważności, gdyż niektórzy producenci mogą przechowywać oliwę przed rozlewem przez długi czas.
Sposób tłoczenia
Najlepsza oliwa powstaje wyłącznie mechanicznie – tzw. “cold pressed”, co oznacza tłoczenie na zimno w temperaturze nieprzekraczającej 27°C. Informacja “extraite à froid”, “estratto a freddo” czy “first cold pressed” potwierdza wysoką jakość produktu.
Skład
Czysta oliwa extra virgin powinna zawierać w składzie jedynie 100% oliwy z oliwek tłoczonej na zimno. Jeżeli na butelce pojawiają się dodatki czy mieszanki, warto zastanowić się nad wyborem innego produktu.
Jak rozpoznać wiarygodnego producenta?
Odpowiednie atesty i certyfikaty
Zwróć uwagę na obecność certyfikatów jakości, np. wspomniane DOP, PDO, IGP/PGI, ale także ekologiczne oznaczenia typu „BIO”, które potwierdzają organiczny sposób produkcji.
Przejrzystość informacji na etykiecie
Solidni producenci umieszczają na etykietach dokładne dane dotyczące zbioru, pochodzenia oraz procesu wytwórczego. Jeśli brakuje szczegółów, a informacje są ogólnikowe, warto poszukać produktu o większej transparentności.
Najczęstsze pułapki podczas wyboru oliwy
Chwytliwe słowa nie zawsze świadczą o jakości
Hasła typu „light”, „pure”, „mediterranean” czy „pomace” nie zawsze oznaczają, że masz do czynienia z wartościowym produktem. Często kryją się za nimi gorsze jakościowo mieszanki.
Kolor butelki i warunki przechowywania
Oliwa powinna być przechowywana w ciemnych szklanych lub metalowych butelkach, które chronią ją przed światłem. Przezroczyste opakowanie świadczy o niższej jakości lub braku dbałości ze strony producenta.
Praktyczne porady na zakończenie
- Zawsze czytaj uważnie skład oraz wszystkie oznaczenia.
- Wybieraj oliwę extra virgin z niską kwasowością, najlepiej z datą zbioru na etykiecie.
- Szukaj produktów z certyfikatami pochodzenia.
- Postaw na oliwę rozlewaną w ciemnych szklanych butelkach.
- Unikaj produktów określanych mianem „pomace” i o niejasnym składzie.
Pamiętaj, że świadomość zakupowa pozwoli Ci cieszyć się nie tylko wyśmienitym smakiem, ale i prawdziwymi właściwościami zdrowotnymi najlepszej oliwy z oliwek. Jeśli już wiesz na co zwracać uwagę, bez problemu odnajdziesz w sklepie ten najlepszy produkt – i Twoje dania zyskają wyjątkowy śródziemnomorski sznyt.