Oliwa z oliwek: podstawowe informacje zdrowotne i zalety stosowania w kuchni
Oliwa z oliwek – królowa śródziemnomorskiej kuchni
Oliwa z oliwek to nieodłączny element kuchni śródziemnomorskiej, ceniony na całym świecie za walory smakowe oraz niezwykłe właściwości prozdrowotne. Jej historia sięga tysięcy lat wstecz, a jej produkcja i spożycie z pokolenia na pokolenie zyskuje coraz większą popularność również w Polsce. Jeśli zastanawiasz się, jak oliwa wpływa na Twoje zdrowie i w jaki sposób najlepiej ją wykorzystać w codziennej kuchni, ten artykuł jest właśnie dla Ciebie!
Właściwości zdrowotne oliwy z oliwek
Składniki aktywne – co zawiera oliwa?
Oliwa z oliwek to bogactwo jednonienasyconych kwasów tłuszczowych – przede wszystkim kwasu oleinowego. Zawiera także wiele cennych antyoksydantów, takich jak polifenole, witamina E, witamina K czy karotenoidy. Dzięki temu wykazuje liczne korzyści zdrowotne:
- Obniża poziom złego cholesterolu (LDL)
- Wspomaga pracę układu sercowo-naczyniowego
- Działa przeciwzapalnie
- Spowalnia procesy starzenia się organizmu
- Wspiera profilaktykę nowotworową
Oliwa i zdrowie serca
Jednym z najważniejszych atutów oliwy jest jej pozytywny wpływ na zdrowie serca i naczyń krwionośnych. Zamiana tłuszczów nasyconych na jednonienasycone, których źródłem jest właśnie oliwa z oliwek, pozwala obniżyć ciśnienie tętnicze oraz ryzyko zawału serca. To dlatego dieta śródziemnomorska, w której oliwa gra pierwsze skrzypce, uznawana jest za jedną z najzdrowszych na świecie.
Działanie antynowotworowe i przeciwzapalne
Obecność polifenoli, które są silnymi antyoksydantami, sprawia, że oliwa z oliwek może chronić nas przed rozwojem różnego rodzaju nowotworów. Ponadto tłuszcze z oliwek zmniejszają nasilenie stanów zapalnych, co jest istotne w profilaktyce m.in. chorób reumatycznych oraz cukrzycy typu 2.
Oliwa z oliwek a odchudzanie
Mimo że oliwa to produkt wysokokaloryczny, umiarkowane jej spożycie może wspomagać odchudzanie! Tłuszcze jednonienasycone sprzyjają długotrwałemu uczuciu sytości i pomagają regulować poziom glukozy we krwi, co przekłada się na mniejszą skłonność do podjadania między posiłkami.
Zastosowanie oliwy w kuchni
Oliwa extra virgin – najcenniejszy wybór
Najwyższą jakość reprezentuje oliwa extra virgin, czyli z pierwszego tłoczenia na zimno. Dzięki temu procesowi zachowuje ona najwięcej wartości odżywczych i wyrazisty smak. Można ją stosować zarówno na zimno – do sałatek, pieczywa i dipów, jak i do krótkotrwałej obróbki cieplnej.
Czy nadaje się do smażenia?
Wbrew powszechnej opinii, oliwa z oliwek nadaje się do smażenia, jednak najlepiej stosować ją do lekkiego podsmażania lub duszenia. Punkt dymienia oliwy extra virgin to ok. 180-190°C, więc krótkotrwała obróbka termiczna nie wpływa negatywnie na jej właściwości. Do głębokiego smażenia lepsza będzie oliwa rafinowana, która wytrzymuje wyższe temperatury.
Przechowywanie oliwy – o czym pamiętać?
Aby oliwa długo zachowała swoje walory, przechowuj ją w ciemnej butelce, z dala od światła i wysokiej temperatury. Po otwarciu należy zużyć ją w ciągu kilku miesięcy, aby nie straciła wartości odżywczych i nie zjełczała.
Praktyczne zastosowania w kuchni
Do sałatek i zimnych przekąsek
Oliwa znakomicie sprawdza się jako baza do lekkich dressingów, dipów oraz marynat do warzyw i mięsa. Połączona z octem balsamicznym lub sokiem cytrynowym stworzy zdrową alternatywę dla gotowych sosów.
Do pieczenia warzyw
Delikatne skropienie warzyw oliwą przed ich upieczeniem w piekarniku podbija smak potrawy i nadaje jej chrupkości. Często wykorzystuje się ją w daniach z kuchni śródziemnomorskiej, takich jak ratatouille czy greckie zapiekanki warzywne.
Do pieczywa i sosów
Warto wypróbować prosty sposób serwowania oliwy jako dodatku do świeżego pieczywa lub jako składnik pysznych sosów do makaronów, np. słynnego pesto czy klasycznego aglio e olio.
Oliwa z oliwek – czy każdy powinien po nią sięgać?
Chociaż oliwa to produkt ogólnie bezpieczny i korzystny dla zdrowia, warto pamiętać o kilku zasadach. Osoby z nietolerancją tłuszczów lub schorzeniami wątroby powinny spożywać ją w umiarkowanych ilościach. Ważne jest też, by nie przesadzać z jej ilością, ponieważ dostarcza sporo kalorii.
Podsumowanie
Oliwa z oliwek to skarbnica cennych składników odżywczych oraz uniwersalny produkt kulinarny. Włączenie jej do codziennej diety przynosi wiele korzyści – od wspomagania pracy serca, przez działanie antyoksydacyjne, aż po poprawę smaku potraw i ułatwienie przygotowywania zdrowych dań.
Stosuj oliwę rozsądnie, wybieraj jak najlepszej jakości produkty, a kuchnia nabierze nowego, śródziemnomorskiego charakteru, zyskując jednocześnie prozdrowotny wymiar.