Oliwa z oliwek – podstawowe pojęcia i skróty na etykietach, które musisz znać
Wstęp
Oliwa z oliwek to nieodłączny element kuchni śródziemnomorskiej i jeden z najzdrowszych tłuszczów roślinnych. Bogata w przeciwutleniacze, witaminę E oraz korzystne kwasy tłuszczowe, coraz częściej gości także na polskich stołach. Jednak wybierając butelkę tego zielono-złotego płynu, łatwo zgubić się w gąszczu oznaczeń, skrótów i specjalistycznych terminów widocznych na etykietach. Co tak naprawdę oznacza „Extra Virgin”? Czym różni się „Cold Pressed” od „Pure Olive Oil”? Przeczytaj nasz praktyczny przewodnik, aby wybrać najlepszą oliwę dla siebie.
Rodzaje oliwy z oliwek – najważniejsze kategorie
Extra Virgin Olive Oil (EVOO)
Najwyższa jakość dostępna na rynku. Oznaczenie „Extra Virgin” oznacza, że oliwa została uzyskana wyłącznie mechanicznie, bez użycia wysokiej temperatury i chemicznych rozpuszczalników. Taka oliwa ma wyjątkowe walory smakowe i niską kwasowość (poniżej 0,8%).
Charakterystyka:
- Bogaty, owocowy smak
- Zawartość polifenoli i antyoksydantów na najwyższym poziomie
- Doskonała do spożywania na zimno i do sałatek
Virgin Olive Oil
Jest tłoczona w podobny sposób jak EVOO, ale jej jakość jest nieco niższa. Dopuszcza się tu wyższy poziom kwasowości (do 2%). Może mieć delikatniejsze aromaty i być trochę mniej wyrazista.
Olive Oil / Pure Olive Oil
Zwana też oliwą rafinowaną, mieszanką oliw. To produkt, który powstał przez zmieszanie oliwy rafinowanej (oczyszczonej chemicznie) oraz niewielkiej ilości oliwy z pierwszego tłoczenia. Przez proces rafinacji traci znaczną część walorów odżywczych, a także intensywnego aromatu.
Pomace Olive Oil
Otrzymywana z wytłoków oliwnych (pozostałości po pierwszym tłoczeniu) i oleju rafinowanego, często z dodatkiem niewielkiej ilości oliwy z oliwek wyższej jakości. Nadaje się przede wszystkim do smażenia, ale jej walory smakowe są praktycznie niewyczuwalne.
Najczęściej spotykane skróty i pojęcia na etykietach
D.O.P. – Denominazione di Origine Protetta / Protected Denomination of Origin
Certyfikat regionalnego pochodzenia. Oliwy oznaczone tym skrótem pochodzą z konkretnego regionu uznanego za miejsce produkcji oliwy najwyższej jakości. Przykłady to regiony Andaluzji, Katalonii czy Toskanii.
I.G.P. – Indicazione Geografica Protetta / Protected Geographical Indication
Informuje, że produkt pochodzi z określonego regionu geograficznego, a dana lokalizacja miała istotny wpływ na jego jakość, choć nie wszystkie etapy produkcji muszą się tam odbywać.
N.F. – Non Filtered
Oliwa niefiltrowana – w produkcie mogą pojawić się drobinki miąższu oliwek, co wpływa na bardziej wyrazisty smak i gęstą konsystencję.
Cold Pressed / Tłoczona na zimno
Oznaczenie, które warto znać! Oliwa ta została uzyskana w procesie tłoczenia na zimno, czyli bez podgrzewania masy oliwnej powyżej 27°C. Pozwala to zachować pełnię aromatu oraz wartości odżywczych.
BIO / ORGANIC / Ekologiczna
Certyfikat ekologiczny potwierdzający, że oliwki pochodziły z upraw prowadzonych bez użycia chemicznych środków ochrony roślin oraz nawozów sztucznych.
Acidity Level / Kwasowość
Niekiedy na etykiecie znajdziesz informację o poziomie kwasowości (np. 0,2% lub 0,5%). Im niższa liczba, tym oliwa jest świeższa, delikatniejsza i wyższej jakości.
First Cold Press / Pierwsze tłoczenie na zimno
Gwarantuje, że oliwę pozyskano z pierwszego tłoczenia mechanicznego bez podgrzewania.
Kraj pochodzenia – znaczenie regionu i jakości
Kraje najważniejsze na rynku oliwy
Największymi producentami wysokiej jakości oliwy są przede wszystkim: Włochy, Hiszpania, Grecja, Tunezja i Portugalia.
Warto szukać na etykiecie podanej lokalizacji (np. „Product of Spain”, „Produced in Italy”), gdyż często wskazuje to na tradycyjną, lokalną metodę tłoczenia i wysoką jakość produktu.
Oznaczenia geograficzne i kontrole jakości
Oliwy z chronioną nazwą pochodzenia poddawane są dodatkowej kontroli – to gwarancja, że masz do czynienia z autentycznym produktem ściśle związaną z regionem. Przykłady: „Tuscan I.G.P.”, „Baena D.O.P.” czy „Kalamata D.O.P.”.
Jak czytać etykietę oliwy z oliwek – praktyczne wskazówki
Data zbioru i data przydatności
Najlepsze oliwy mają na etykiecie jasno określoną datę zbioru (Harvest date) oraz termin przydatności. Zaleca się spożycie oliwy maksymalnie w ciągu 18-24 miesięcy od daty tłoczenia, ponieważ z czasem może tracić swoje właściwości.
Sposób przechowywania
Oliwa powinna być przechowywana w ciemnej butelce, z dala od światła i wysokiej temperatury. Informacja ta często pojawia się na etykiecie jako dodatkowa wskazówka.
Etykiety minimalistyczne a deklaracje jakości
Najlepsze produkty często mają proste, ale bardzo szczegółowe etykiety. Unikaj natomiast produktów, gdzie pojawiają się ogólne określenia typu „Olive Oil” bez dodatkowych informacji – może to świadczyć o niższej jakości.
Podsumowanie
Znajomość najważniejszych pojęć i skrótów na etykietach oliwy z oliwek pozwala świadomie dokonywać wyboru i cieszyć się doskonałymi walorami tego wyjątkowego produktu. Pamiętaj, że kluczowe są określenia „Extra Virgin”, „Cold Pressed”, certyfikaty geograficzne i informacje o kwasowości. Warto czytać etykiety uważnie, aby inwestować w oliwę najwyższej jakości, korzystną dla zdrowia i doskonałą w smaku. Smacznego i udanych kulinarnych podróży po świecie oliwy z oliwek!