Oliwa z oliwek w polskich sklepach – na co zwracać uwagę podczas wyboru?
Oliwa z oliwek – zdrowie na wyciągnięcie ręki
Oliwa z oliwek od lat cieszy się dużą popularnością na polskich stołach. Uznawana za fundament diety śródziemnomorskiej, przyciąga uwagę osób dbających o zdrowe odżywianie oraz miłośników kulinariów. Jednak szeroki wybór dostępnych produktów w sklepach może przyprawić o zawrót głowy. Jak odróżnić prawdziwy śródziemnomorski skarb od przeciętnych olejów ukrywających się pod szumną nazwą “oliwa z oliwek”?
Wyjaśniamy, na co zwracać uwagę, gdy stajesz przed półką pełną butelek z zielono-złotym płynem.
Rodzaje oliwy z oliwek – co oznaczają napisy na etykietach?
Wybierając oliwę z oliwek, spotykamy się z wieloma nazwami. Kluczowe są trzy podstawowe kategorie, z których każda znacząco różni się pod względem jakości i smaku.
Extra Virgin Olive Oil (Oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia)
To najwyższa jakość oliwy – tłoczona mechanicznie, na zimno, z najlepszych oliwek. Zawiera najwięcej dobroczynnych składników odżywczych oraz wyróżnia się niskim poziomem kwasowości (maksymalnie 0,8%). Jej smak jest wyraźnie owocowy z delikatną goryczką lub pikantnością.
Virgin Olive Oil (Oliwa z oliwek tłoczona na zimno)
Nieco niższa jakość w porównaniu do “extra virgin”. Nadal jest tłoczona mechanicznie, ale dopuszcza się wyższą kwasowość (do 2%). Smak jest mniej wyrazisty, a zawartość polifenoli i antyoksydantów – niższa.
Pure / Refined Olive Oil (Oliwa z oliwek oczyszczona/rafinowana)
Otrzymywana przez oczyszczenie oliwy lampante (nienadającej się do spożycia na surowo) i domieszkę niewielkiej ilości oliwy z pierwszego tłoczenia. Ma delikatny, niemal neutralny smak, jasny kolor i śladowe ilości składników odżywczych. Najlepiej sprawdza się wyłącznie do smażenia.
Na co zwrócić uwagę podczas zakupów oliwy z oliwek?
W gąszczu ofert warto pamiętać o kilku zasadach, które pozwolą kupić naprawdę dobrą oliwę, autentyczną i korzystną dla zdrowia.
1. Czytaj etykietę uważnie
Pochodzenie oliwy
Najlepsze oliwy pochodzą z krajów śródziemnomorskich: Włoch, Hiszpanii, Grecji lub Portugalii. Poszukaj na etykiecie informacji o kraju produkcji, najlepiej regionie i nazwie producenta. Zwróć uwagę, czy oliwa jest produktem lokalnym, czy mieszanką oliw z różnych państw (“mieszanka oliw z krajów UE” lub “poza UE” oznacza zazwyczaj niższą jakość).
Rodzaj oliwy
Najzdrowsza będzie oliwa “extra virgin”. Unikaj oliw oznaczanych jako “pure”, “light” lub “refined”, jeśli zależy Ci na smaku i właściwościach zdrowotnych.
Data zbioru i termin przydatności
Im oliwa świeższa, tym lepiej. Data zbioru jest ważniejsza niż data przydatności. Najlepsza oliwa jest spożywana do 12 miesięcy od wyprodukowania. Warto sprawdzić również, jak długo oliwa leżała na półce sklepowej.
2. Kolor i butelka – ciemne szkło to podstawa
Oliwa z oliwek jest wrażliwa na światło. Kupuj produkty w ciemnych, najlepiej zielonych lub brązowych butelkach. Unikaj plastikowych i przezroczystych opakowań – światło i tlen przyspieszają utlenianie i pogarszają jakość oliwy.
3. Cena – czy wyższa to zawsze lepsza?
Jakość ma swoją cenę. Najtańsza oliwa z oliwek w dyskontach często jest produktem mieszanym lub rafinowanym. W przypadku dobrej “extra virgin” cena za litr zwykle rozpoczyna się powyżej 30 złotych. Nie zawsze jednak markowy, bardzo drogi produkt oznacza najlepszy wybór – czytaj składy i pochodzenie.
4. Certyfikaty jakości
Warto poszukać oznaczeń takich jak DOP (Chroniona Nazwa Pochodzenia), IGP (Chronione Oznaczenie Geograficzne), BIO (oliwa ekologiczna). Takie produkty są pod ścisłą kontrolą i spełniają wysokie normy jakości.
Oliwa z oliwek – polskie realia sklepowe
Dostępność i popularność
Oliwa z oliwek obecna jest dziś we wszystkich większych sieciach handlowych, od dyskontów po delikatesy z importowaną żywnością. Wybór stale się poszerza – znajdziemy zarówno tańsze produkty z mieszanek, jak i oleje z niewielkich włoskich czy greckich tłoczni.
Oliwa z pierwszego tłoczenia w dużych marketach
Mimo szerokiej oferty, większość oliw dostępnych w popularnych marketach to mieszanki pochodzące z różnych krajów, często oczyszczane lub o niskiej jakości “extra virgin”. Warto skorzystać z lokalnych delikatesów lub sklepów online, gdzie łatwiej o wyroby z certyfikatem i konkretnym pochodzeniem.
Częste pułapki
- Mylenie “extra virgin” z “pure” lub “light” (nie oznaczają mniejszej kaloryczności, lecz bardziej przetworzony produkt).
- Sugerowanie się wyłącznie kolorem oliwy – kolor to nie wyznacznik jakości (może być zarówno zielony, jak i złocisty).
- Brak jasnej informacji o pochodzeniu lub dacie zbioru.
Jak przechowywać oliwę po zakupie?
Oliwę z oliwek najlepiej przechowywać w temperaturze pokojowej (15-20°C), z dala od światła i źródeł ciepła – idealna będzie zamykana szafka kuchenna. Po otwarciu warto wykorzystać zawartość w ciągu 2-3 miesięcy, aby cieszyć się pełnią smaku i aromatu.
Podsumowanie – świadomy wybór to zdrowie i smak
Wybierając oliwę z oliwek w polskich sklepach, warto zwracać uwagę na szczegóły: rodzaj, pochodzenie, sposób tłoczenia, opakowanie i certyfikaty. Najlepsza dla zdrowia, smaku i kulinarnych inspiracji będzie świeża, niefiltrowana “extra virgin” z jasno określonym miejscem pochodzenia i datą zbioru.
Świadome zakupy to nie tylko wyraz troski o zdrowie, ale również wsparcie dla tradycyjnych, uczciwych producentów. Dobra oliwa wyniesie Twoje potrawy na wyższy poziom i ubarwi codzienność niepowtarzalnym aromatem południa Europy!