Oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia – co oznacza ten termin i czy warto ją wybierać
Co to jest oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia?
Oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia, nazywana także Extra Virgin Olive Oil (EVOO), to jeden z najcenniejszych tłuszczów w dietetyce i kuchni śródziemnomorskiej. Jej wyjątkowe właściwości, niepowtarzalny smak i zapach sprawiają, że cieszy się niezwykłą popularnością na całym świecie. Ale czym tak naprawdę wyróżnia się ten typ oliwy i co kryje się pod określeniem „pierwsze tłoczenie”?
Definicja i proces produkcji
Oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia pozyskiwana jest wyłącznie za pomocą metod mechanicznych, czyli tłoczenia na zimno, bez użycia chemikaliów czy wysokich temperatur. Taki proces gwarantuje zachowanie maksymalnej ilości składników odżywczych oraz pierwotnego smaku i aromatu oliwek.
Oliwa Extra Virgin musi spełniać rygorystyczne wymagania jakościowe. Kluczowym parametrem jest kwasowość, która nie może przekroczyć 0,8%. Im niższa kwasowość, tym wyższa jakość oliwy.
Różnice między oliwą z pierwszego tłoczenia a innymi rodzajami
Na rynku znajdziemy różne typy oliwy z oliwek:
- Oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia (Extra Virgin Olive Oil) – najwyższy stopień jakości, niska kwasowość, intensywny smak.
- Virgin Olive Oil – nieco wyższa kwasowość, łagodniejszy smak, nadal tłoczona na zimno.
- Oliwa rafinowana i oliwa z wytłoczyn – poddawane obróbce chemicznej lub cieplnej, o znacznie uboższym profilu smakowym i odżywczym.
Właściwości zdrowotne oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia
Skarbnica antyoksydantów i witamin
Oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia jest bogata w przeciwutleniacze, takie jak polifenole, witamina E i karotenoidy. Związki te przyczyniają się do ochrony komórek przed szkodliwym działaniem wolnych rodników, co przekłada się na niższe ryzyko wielu chorób cywilizacyjnych.
Warto podkreślić, że oliwa extra virgin zawiera także fitosterole, które wspomagają utrzymanie prawidłowego poziomu „złego” cholesterolu LDL we krwi.
Kwasy tłuszczowe w oliwie
Jednym z najważniejszych składników oliwy z pierwszego tłoczenia są jednonienasycone kwasy tłuszczowe (przede wszystkim kwas oleinowy), które korzystnie wpływają na organizm. Regularne spożywanie oliwy pomaga w ochronie układu sercowo-naczyniowego, poprawia metabolizm i wspiera profil lipidowy.
Co więcej, tłuszcz z oliwy jest łatwo przyswajalny, dzięki czemu dobrze sprawdza się w diecie osób dbających o zdrowie.
Właściwości przeciwzapalne
Badania potwierdzają, że oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia posiada silne działanie przeciwzapalne. Wynika to obecności naturalnych związków fenolowych, które mogą łagodzić przewlekłe stany zapalne w organizmie.
Zastosowanie w kuchni – jak najlepiej korzystać z oliwy z oliwek z pierwszego tłoczenia?
Na zimno czy do smażenia?
Największe walory smakowe i zdrowotne oliwa z pierwszego tłoczenia zachowuje podawana na zimno, np. w sałatkach, sosach vinaigrette, jako dodatek do pieczywa, hummusu czy gotowanych warzyw. Co istotne, można jej używać również do delikatnego podsmażania, choć warto unikać bardzo wysokich temperatur, aby nie stracić cenionych składników bioaktywnych i aromatów.
Inspiracje kulinarne
Poniżej kilka pomysłów na wykorzystanie oliwy z oliwek w codziennym menu:
- Klasyczna bruschetta z pomidorami i bazylią skropiona oliwą
- Rukola z parmezanem i octem balsamicznym z oliwą jako szybka sałatka
- Pieczywo maczane w oliwie z odrobiną soli i ziół
- Ryby i owoce morza skropione oliwą z dodatkiem świeżego cytrynu
- Warzywa grillowane lub pieczone polewane oliwą ekstra virgin
Przechowywanie oliwy z pierwszego tłoczenia
Aby oliwa dłużej zachowała świeżość i nie utraciła swoich walorów, należy ją przechowywać w ciemnej butelce, w chłodnym, suchym miejscu, z dala od światła i wysokich temperatur. Dzięki temu przez długi czas będzie wyśmienitym dodatkiem do wielu dań.
Czy warto wybierać oliwę z oliwek z pierwszego tłoczenia?
Oliwa extra virgin – inwestycja w zdrowie
Choć oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia jest droższa od innych olejów, jej właściwości zdrowotne i unikalny smak sprawiają, że warto po nią sięgać. Dodając ją do codziennych potraw, dbamy nie tylko o serce i naczynia krwionośne, ale także o doskonałe doznania smakowe.
Na co zwrócić uwagę przy wyborze oliwy?
Kupując oliwę, najlepiej wybierać produkty oznaczone jako Extra Virgin Olive Oil, pochodzące od renomowanych producentów, najlepiej z regionów słynących z uprawy oliwek, np. Grecji, Włoch, Hiszpanii czy Chorwacji. Zwróć uwagę na datę zbioru i termin przydatności do spożycia.
Pamiętaj, że prawdziwa oliwa extra virgin ma wyrazisty, lekko piekący smak oraz bogaty aromat, czasem z nutą zielonych oliwek, trawy lub ziół.
Podsumowanie
Oliwa z oliwek z pierwszego tłoczenia to nie tylko pyszny dodatek kulinarny, ale także prawdziwy skarb dla zdrowia. Jej bogactwo antyoksydantów, witamin i cennych kwasów tłuszczowych czyni ją jednym z najwartościowszych tłuszczów roślinnych na świecie. Warto świadomie wybierać oliwę extra virgin i włączać ją na stałe do swojej diety, korzystając z jej licznych walorów każdego dnia.