Oznaczenia na etykiecie oliwy z oliwek – jak nie zgubić się w gąszczu informacji?
Oznaczenia na etykiecie oliwy z oliwek – wstęp
Kupując oliwę z oliwek, stajemy przed półkami uginającymi się od butelek z różnych krajów. Etykiety kuszą wykwintnymi nazwami, złotymi medalami i licznymi certyfikatami, a jednak wybór odpowiedniej oliwy to nie lada wyzwanie. Producenci używają specjalistycznych oznaczeń, które dla laika mogą wydawać się zagadkowe. W tym artykule wyjaśniamy, co kryje się za najważniejszymi napisami na etykietach oliwy z oliwek i podpowiadamy, na co zwracać uwagę, aby wybrać produkt najwyższej klasy.
Najważniejsze rodzaje oliwy z oliwek
Oliwa extra virgin (oliwa z pierwszego tłoczenia na zimno)
To najbardziej pożądana i ceniona odmiana oliwy, którą powinieneś wybierać do codziennego stosowania na zimno oraz do sałatek. Oznaczenie „extra virgin olive oil” na etykiecie informuje, że oliwa została uzyskana podczas pierwszego tłoczenia z oliwek na zimno, wyłącznie za pomocą metod mechanicznych, a jej kwasowość nie przekracza 0,8%. Charakteryzuje się intensywnym, owocowym aromatem i wyrazistym smakiem.
Virgin olive oil (oliwa dziewicza)
Ta kategoria jest niżej klasyfikowana niż „extra virgin”. Jej kwasowość może sięgać do 2%. Choć również wytwarzana mechanicznie, uznaje się ją za mniej aromatyczną i delikatnie gorszą jakościowo. Warto sięgnąć po nią, gdy szukamy oliwy do gotowania lub smażenia.
Pure olive oil (oliwa rafinowana)
Najniższej jakości produkt, który powstaje z połączenia oliwy rafinowanej z niewielkim dodatkiem oliwy dziewiczej. Ma łagodny smak, ale również niższą wartość odżywczą i mniej korzystny profil zdrowotny. Idealna do smażenia i pieczenia ze względu na wyższą temperaturę dymienia.
Popularne oznaczenia i ich znaczenie
Tłoczenie na zimno („cold pressed”, „premier pression à froid”)
Oznaczenie to świadczy o zachowaniu maksimum wartości odżywczych oraz walorów smakowych, gdyż proces tłoczenia nie przekracza temperatury 27°C. To gwarancja, że oliwa nie utraciła polifenoli ani witamin.
Kwasowość oliwy
Jednym z najważniejszych parametrów opisanych na etykiecie jest poziom kwasowości. Najlepsza jakościowo oliwa extra virgin ma kwasowość nie wyższą niż 0,8%. Wyższe wartości świadczą często o gorszym smaku i wartości odżywczej.
Data zbioru i rozlewu
Niektóre etykiety podają zarówno datę zbioru oliwek, jak i datę rozlewu. To cenna informacja – im krótszy czas pomiędzy zbiorem a rozlaniem do butelek, tym oliwa jest świeższa.
Termin przydatności do spożycia
Zwróć uwagę, by data ważności nie była przekroczona. Oliwa z czasem traci swoje najlepsze cechy – smak, zapach oraz właściwości zdrowotne.
Kraj i region pochodzenia
Etykieta często podaje nie tylko kraj, ale i dokładny region upraw (np. Toskania, Andaluzja, Kreta). Im bardziej szczegółowe oznaczenie geograficzne, tym wyższa szansa na produkt wysokiej jakości, nierzadko posiadający charakterystyczny smak terenu, z którego pochodzi.
Gatunek oliwek
Niektóre znane marki chwalą się użytymi odmianami oliwek, np. Koroneiki, Picual, Hojiblanca. Inne informują o mieszankach różnych szczepów, co wpływa na aromat i nuty smakowe.
Certyfikaty zapewniające jakość
DOP/ChNP – chronione oznaczenie geograficzne
Skróty takie jak DOP (Denominazione di Origine Protetta) czy ChNP (Chroniona Nazwa Pochodzenia) świadczą o tym, że oliwa została wyprodukowana w konkretnej miejscowości z zachowaniem ściśle określonych zasad. To europejski znak jakości nadany wyrobom regionalnym.
BIO/Organic – certyfikat ekologiczny
Oliwy z oznaczeniem „BIO”, „Organic” lub zielonym listkiem Unii Europejskiej gwarantują, że oliwki rosły bez sztucznych nawozów i pestycydów, a cała produkcja odbywała się z poszanowaniem środowiska.
PGI/PDO – chronione oznaczenie geograficzne
Certyfikaty te (PGI – Protected Geographical Indication, PDO – Protected Designation of Origin) potwierdzają, że produkt powstał według lokalnych metod i jest nierozerwalnie związany z określoną lokalizacją.
Jak czytać etykietę – praktyczne wskazówki
1. Szukaj najważniejszych informacji
W pierwszej kolejności wypatruj oznaczenia „extra virgin”. Następnie sprawdź kraj i region pochodzenia, poziom kwasowości, datę zbioru i rozlewu oraz istniejące certyfikaty jakości (DOP, BIO, PGI).
2. Postaw na przejrzystość producenta
Renomowani producenci nie ukrywają żadnych informacji – wręcz przeciwnie, chwalą się swoim produktem opisując szczep, sposób zbioru (mechaniczny czy ręczny), czy konkretne parametry oliwy.
3. Zwróć uwagę na butelkę
Najlepsza oliwa sprzedawana jest zazwyczaj w butelkach z ciemnego szkła lub puszkach, chroniących tłuszcz przed światłem. To również świadczy o dbałości producenta.
4. Unikaj ogólnych określeń
Uważaj na hasła typu „pure olive oil” czy „light taste” – to przetworzona oliwa, o dużo mniejszej wartości odżywczej.
Podsumowanie
Czytanie etykiet na oliwie z oliwek wymaga pewnej wprawy, jednak z wiedzą o kluczowych oznaczeniach i certyfikatach możemy bez problemu wybrać oliwę najwyższej jakości. Świadomy wybór to nie tylko gwarancja wyjątkowego smaku, ale i inwestycja w zdrowie. Następnym razem, gdy staniesz przed półką z oliwą, odważnie sprawdź etykietę i postaw na produkt, który spełnia najwyższe standardy. Smacznego!