Podstawowe informacje o oliwie z oliwek: Co to jest i jak powstaje?

Co to jest oliwa z oliwek?

Oliwa z oliwek to tłuszcz roślinny pozyskiwany z owoców drzewa oliwnego, czyli oliwek. Jest jednym z najstarszych tłuszczów spożywczych, znana i ceniona już w starożytności. Współcześnie stanowi podstawowy składnik diety śródziemnomorskiej, która jest uważana za jedną z najzdrowszych diet na świecie.

Rodzaje oliwy z oliwek

Oliwa z oliwek jest dostępna w wielu odmianach, z których każda ma swoje unikalne właściwości i zastosowania. Najczęściej spotykane typy oliwy to:

• Oliwa Extra Virgin (Extra Vergine): Uznawana za najwyższej jakości oliwę, pozyskiwana jest z pierwszego tłoczenia oliwek na zimno, bez użycia środków chemicznych. Ma niską kwasowość (poniżej 0,8%) i intensywny smak.

• Oliwa Virgin: Także tłoczona na zimno, jednak jej kwasowość może być wyższa (do 2%). Jest nieco mniej wyrafinowana niż Extra Virgin, ale nadal zachowuje wysoką jakość.

• Oliwa Rafinowana: Produkowana z oliwek gorszej jakości, przechodzi proces rafinacji chemicznej lub fizycznej, co zmniejsza jej kwasowość i usuwa pewne cechy smakowe.

• Oliwa z Wytłoczyn (Pomace): Powstaje z wytłoczyn oliwek, a jej produkcja obejmuje zastosowanie rozpuszczalników. Stosowana głównie do smażenia.

Jak powstaje oliwa z oliwek?

Proces produkcji oliwy z oliwek zaczyna się od ręcznego zbierania oliwek, które następnie są przetwarzane w ciągu kilku dni, aby uniknąć ich zepsucia.

Zbieranie oliwek

Oliwki zbiera się zwykle w miesiącach jesiennych. Metoda zbierania może wpłynąć na jakość oliwy. Najwyższej klasy oliwy pochodzą z oliwek zbieranych ręcznie, co minimalizuje uszkodzenia owoców.

Tłoczenie

Po zbiorze oliwki są myte i miażdżone, aby uzyskać z nich pastę. Tradycyjne metody obejmują tłoczenie kamieniami, natomiast nowoczesne technologie stosują stalowe młyny. Następnie pasta jest mieszana (proces zwany malaksacją), aby uwolnić olej.

Oddzielanie

Po procesie malaksacji następuje oddzielanie oleju od miąższu i wody. Odbywa się to przez wirowanie lub prasowanie. Pierwsze tłoczenie na zimno daje oliwę Extra Virgin, natomiast pozostałe resztki mogą być dalej przerabiane.

Filtracja

Następnie oliwa jest filtrowana, aby usunąć resztki oliwek i inne zanieczyszczenia. Niektóre oliwy nie są filtrowane, co nadaje im bardziej wyrazisty smak i mętny wygląd.

Właściwości zdrowotne oliwy z oliwek

Oliwa z oliwek jest ceniona nie tylko za swoje walory smakowe, ale również zdrowotne. Zawiera jednonienasycone kwasy tłuszczowe, antyoksydanty oraz witaminy E i K.

Korzyści dla zdrowia

• Zdrowie serca: Spożycie oliwy z oliwek może obniżać poziom cholesterolu LDL, co zmniejsza ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.
• Działanie przeciwzapalne: Zawiera antyoksydanty, które pomagają zmniejszyć stan zapalny w organizmie.
• Wsparcie układu trawiennego: Może pomóc w zmniejszeniu zaparć i wspieraniu prawidłowego trawienia.
• Wpływ na skórę i włosy: Stosowana zewnętrznie, nawilża skórę i odżywia włosy.

Zastosowanie kulinarne oliwy z oliwek

Oliwa z oliwek jest niezwykle wszechstronnym składnikiem kuchennym, który można wykorzystać na wiele sposobów.

Sałatki i sosy

Jest idealna do sałatek, ponieważ jej wyrazisty smak doskonale komponuje się z warzywami, serami czy owocami. Jest również bazą wielu sosów, w tym klasycznego winegretu.

Gotowanie i smażenie

Chociaż oliwa Extra Virgin nie jest często używana do smażenia ze względu na niską temperaturę dymienia, lżejsze oliwy, takie jak Virgin czy Rafinowana, są doskonałe do tego celu.

Wypieki

Oliwa z oliwek może być również używana w wypiekach zamiast masła, aby nadać ciastom i pieczywu delikatny, owocowy aromat.

Podsumowanie

Oliwa z oliwek to nie tylko sztandarowy produkt kuchni śródziemnomorskiej, ale i składnik o wielu właściwościach zdrowotnych. Jej różnorodne zastosowanie w kuchni oraz znaczenie prozdrowotne czynią ją niezbędnym elementem zdrowej diety. Wybierając oliwę, warto zwracać uwagę na jej jakość i pochodzenie, aby cieszyć się pełnią smaku i korzyści zdrowotnych.