Proces produkcji oliwy z oliwek – od zbioru do butelkowania
Wprowadzenie
Oliwa z oliwek to nieodzowny element kuchni śródziemnomorskiej. Jej walory smakowe i zdrowotne sprawiają, że cieszy się dużym uznaniem na całym świecie. Proces produkcji oliwy z oliwek jest skomplikowany i wymaga nie tylko staranności, ale i specjalistycznej wiedzy. W niniejszym artykule przyjrzymy się kolejnym etapom wytwarzania tej cenionej substancji – od zbioru owoców po butelkowanie gotowego produktu.
Zbiór oliwek
Czas i technika zbioru
Pierwszym etapem produkcji oliwy z oliwek jest zbiór owoców. Oliwki zbiera się w różnych okresach w zależności od regionu i rodzaju drzewa, jednak najczęściej odbywa się to między październikiem a styczniem.
Ręczny zbiór vs. mechaniczny
Tradycyjnie, oliwki zbierano ręcznie, co pozwalało na dokładniejszy wybór najlepszych owoców. Dziś coraz częściej stosuje się mechaniczne zbieraki, co znacznie przyspiesza cały proces. Mimo że mechanizacja zbiorów może wpłynąć na jakość oliwy, odpowiednie maszyny i techniki minimalizują uszkodzenia owoców.
Tłoczenie oliwek
Mycie i selekcja
Po zebraniu, oliwki trafiają do zakładu przetwórczego, gdzie są dokładnie myte i selekcjonowane. Zanieczyszczenia takie jak liście, gałązki i kamienie muszą być usunięte, żeby nie wpłynęły negatywnie na smak i jakość oliwy.
Mielenie owoców
Następnym krokiem jest mielenie oliwek na jednolitą masę. W tradycyjnych metodach używano do tego kamiennych żaren, jednak w nowoczesnych zakładach stosuje się stalowe młyny. Proces ten ma na celu rozbicie miąższu i pestek, co ułatwia wydobycie oleju.
Malaksacja masy oliwnej
Malaksacja, czyli powolne mieszanie masy oliwnej, pozwala na łączenie małych kropelek oleju w większe, co ułatwia późniejsze oddzielanie oleju od pozostałych składników. Proces ten trwa zazwyczaj od 20 do 40 minut i odbywa się w kontrolowanej temperaturze, aby nie pogorszyć jakości oliwy.
Oddzielanie oleju
Prasa hydrauliczna vs. Wirówka
Dawniej, olej oddzielano z masy oliwnej za pomocą pras hydraulicznych. Obecnie jednak dominują bardziej efektywne technologicznie wirówki. Wirówka działa na zasadzie różnic w gęstości składników: olej, woda i pozostałości miąższu są oddzielane dzięki sile odśrodkowej.
Pierwsze tłoczenie
Oliwa z pierwszego tłoczenia, określana jako “extra virgin olive oil”, jest najbardziej ceniona. Aby uzyskać tę nazwę, musi pochodzić z pierwszego tłoczenia zimnego, czyli przeprowadzanego w niskiej temperaturze, co pozwala zachować wszystkie cenne składniki i smak oliwy.
Filtracja i przechowywanie
Filtracja
Po oddzieleniu, oliwa przechodzi proces filtracji, który usuwa wszelkie resztki wody i miąższu. Filtracja odbywa się przez specjalne filtry papierowe lub bawełniane. Choć niektóre oliwy “extra virgin” nie są filtrowane, aby zachować ich pełny smak i wartości odżywcze, filtracja wydłuża trwałość produktu.
Przechowywanie
Oliwa z oliwek magazynowana jest w zbiornikach ze stali nierdzewnej, które zapobiegają utlenianiu i zachowują świeżość oleju. Ważne jest także, aby przechowywać oliwę w ciemnych i chłodnych pomieszczeniach, ponieważ światło i ciepło mogą negatywnie wpłynąć na jej jakość.
Butelkowanie
Rodzaje opakowań
Butelkowanie to końcowy etap produkcji. Oliwa najczęściej trafia do butelek z zielonego lub ciemnego szkła, które chroni ją przed światłem. Coraz popularniejsze stają się także opakowania z tworzyw sztucznych, jednak preferencje konsumentów często skłaniają producentów do używania szkła, ponieważ lepiej zachowuje ono smak i jakość oliwy.
Etykietowanie
Butelki z oliwą są następnie etykietowane. Etykieta powinno zawierać takie informacje jak: rodzaj oliwy (np. “extra virgin”), miejsce pochodzenia, data zbioru oraz okres przydatności do spożycia. Warto zwracać uwagę na sposób pakowania, jako że wiele renomowanych marek dba o szczegóły.
Podsumowanie
Proces produkcji oliwy z oliwek jest skomplikowany i wymaga dużej precyzji na każdym etapie. Od zbioru owoców, przez ich tłoczenie i filtrację, aż po butelkowanie – każdy krok ma kluczowe znaczenie dla końcowej jakości produktu. Odpowiednie dobory technik i technologii pozwalają uzyskać oliwę, która zachwyca smakiem i bogactwem wartości odżywczych. Dzięki temu możemy cieszyć się jednym z najzdrowszych i najbardziej aromatycznych olejów na świecie.