Proces tłoczenia oliwy z oliwek krok po kroku – jak powstaje zdrowy tłuszcz
Oliwa z oliwek – skarb śródziemnomorski
Oliwa z oliwek od wieków uznawana jest za płynne złoto rejonów śródziemnomorskich. Doceniana zarówno za wyśmienity smak, jak i właściwości prozdrowotne, jest nieodłącznym elementem wielu diet, w tym szczególnie cenionej diety śródziemnomorskiej. Skąd się jednak bierze ten ceniony tłuszcz roślinny? Aby znaleźć odpowiedź, warto przyjrzeć się, jak krok po kroku wygląda proces tłoczenia oliwy z oliwek.
Zbiór oliwek – pierwszy krok do doskonałej oliwy
Kiedy powinno się zbierać oliwki?
Produkcja wysokiej jakości oliwy rozpoczyna się w gaju oliwnym. Kluczowym aspektem jest moment zbiorów – oliwki zbiera się najczęściej od października do stycznia, zależnie od odmiany oraz warunków pogodowych. Do tego celu używa się nowoczesnych maszyn lub tradycyjnych metod ręcznych, podczas których owoce zrywa się delikatnie i możliwie bez uszkodzeń.
Znaczenie wyboru odpowiednich owoców
Najlepsze efekty uzyskuje się z oliwek zdrowych, nieuszkodzonych, o odpowiednim poziomie dojrzałości – ani zbyt zielonych, ani całkiem przejrzałych. Od wyboru tych surowców zależy zarówno smak, jak i walory zdrowotne oliwy.
Mycie i selekcja oliwek – czystość to podstawa
Świeżo zebrane owoce są transportowane do tłoczni, gdzie następuje ich sortowanie i mycie. Na tym etapie szczególnie zwraca się uwagę na usuwanie wszelkich zanieczyszczeń, liści czy gałązek. Czystość oliwek przekłada się bowiem bezpośrednio na jakość tłoczonego oleju i jego trwałość.
Rozdrabnianie oliwek – klucz do uzyskania pasty oliwnej
Kolejnym etapem produkcji jest rozdrabnianie oliwek wraz z pestkami. Tradycyjnie stosowano kamienne młyny, jednak współcześnie są one często zastępowane przez stalowe młynki talerzowe. Rozdrobnione oliwki tworzą gęstą pastę, z której następnie będzie wydobywany cenny tłuszcz.
Znaczenie temperatury podczas rozdrabniania
Ważne, by na tym etapie nie dopuścić do podgrzania pasty powyżej 27°C. Tak zwane tłoczenie „na zimno” pozwala zachować intensywny smak, aromat, a przede wszystkim cenne składniki odżywcze oliwy, takie jak polifenole czy witaminy.
Miksowanie pasty oliwkowej – formowanie kropelek oleju
Pasta z oliwek trafia do mieszarki, gdzie przez 20–40 minut jest delikatnie mieszana w umiarkowanej temperaturze. Ten proces pozwala małym kropelkom oleju łączyć się ze sobą, co ułatwia późniejsze oddzielenie oliwy od pozostałych składników pasty.
Czas i dokładność mieszania
Długość i dokładność mieszania mają ogromny wpływ na jakość i ilość wyprodukowanego oleju. Zbyt krótki czas nie pozwoli na wydobycie wszystkich tłuszczów, natomiast przesadne wydłużenie tego procesu może negatywnie odbić się na właściwościach smakowych oraz aromacie finalnego produktu.
Oddzielanie oliwy od resztek – tradycja i nowoczesność
Prasa vs. wirówka
Współcześnie wyróżnia się dwa podstawowe sposoby oddzielania oliwy: metodę tłoczenia (prasy hydrauliczne) oraz nowoczesne wirówki (dekantery). Tradycyjna prasa naciska pastę, wyciskając z niej oliwę. Nowoczesne wirówki wirują pastę z oliwek z ogromną prędkością, oddzielając olej od wody i pozostałości owoców.
Zalety metody na zimno
Najcenniejsze - zarówno pod względem smaku, jak i wartości odżywczych - są oliwy tłoczone metodą „na zimno”, czyli bez udziału podwyższonej temperatury oraz substancji chemicznych. Tylko taka oliwa może nosić nazwę „extra virgin” (oliwa z pierwszego tłoczenia na zimno).
Filtrowanie i przechowywanie – ostatnia prosta do butelkowania
Klarowanie oliwy
Po oddzieleniu oliwy od resztek pasty, świeży produkt często poddawany jest filtracji, aby usunąć drobinki miazgi czy osadu. Niektórzy producenci butelkują oliwę niefiltrowaną, doceniając jej mętny wygląd i intensywny smak, choć jej trwałość jest wtedy mniejsza.
Warunki przechowywania
Oliwa z oliwek najlepiej przechowywana jest w ciemnych, szklanych butelkach lub stalowych pojemnikach, z dala od światła, ciepła i tlenu. Dzięki temu na dłużej zachowuje swój aromat, barwę oraz prozdrowotne właściwości.
Właściwości zdrowotne oliwy z oliwek
Bogactwo składników odżywczych
Oliwa z oliwek to źródło jednonienasyconych kwasów tłuszczowych, witamin (A, D, E i K), a także przeciwutleniaczy – polifenoli, które wspomagają organizm w walce z wolnymi rodnikami.
Wspieranie zdrowia na co dzień
Regularne spożywanie oliwy z oliwek może korzystnie wpłynąć na układ sercowo-naczyniowy, obniżyć poziom złego cholesterolu oraz poprawić ogólną kondycję organizmu. To również doskonały wybór dla osób dbających o linię oraz prowadzących aktywny tryb życia.
Podsumowanie – jak powstaje najlepsza oliwa?
Proces tłoczenia oliwy z oliwek to harmonijne połączenie wiedzy pokoleń, nowoczesnych technologii i troski o najdrobniejsze detale. Wysoka jakość końcowego produktu zależy zarówno od wyboru właściwych oliwek, jak i każdej kolejnej fazy produkcji – od zbiorów, przez rozdrabnianie, aż po odpowiednie butelkowanie i przechowywanie.
Jeśli chcesz rozsmakować się w prawdziwej oliwie z oliwek, wybieraj produkty „extra virgin”, najlepiej z lokalnych, sprawdzonych tłoczni, które dbają o każdy detal od gaju aż po butelkę. Oliwa z oliwek to nie tylko element diety – to skarbiec zdrowia i smak południa, który możesz mieć w swojej kuchni każdego dnia.