Sposoby testowania jakości oliwy z oliwek w domowych warunkach
Dlaczego warto sprawdzać jakość oliwy z oliwek?
Oliwa z oliwek to jeden z podstawowych składników zdrowej kuchni śródziemnomorskiej. Ze względu na swoje właściwości zdrowotne i wyjątkowy smak, cieszy się ogromną popularnością w polskich domach. Niestety, nie każda dostępna na rynku oliwa z oliwek prezentuje wysoką jakość. Fałszowanie, rozcieńczanie z innymi olejami czy niepoprawne przechowywanie to tylko niektóre z problemów, na jakie mogą natknąć się konsumenci. Warto więc wiedzieć, jak samodzielnie, w warunkach domowych, ocenić jakość oliwy z oliwek. Dzięki temu będziesz mieć pewność, że dostarczasz sobie i rodzinie produkt wartościowy i autentyczny.
Podstawowe oznaki dobrej oliwy z oliwek
Zanim przejdziemy do konkretnych testów, zwróć uwagę na kilka podstawowych cech, które można zweryfikować już podczas zakupu:
- Kolor – dobra oliwa ma barwę od zielonkawej do złocistej. Nie jest to jednak wyznacznikiem jakości, gdyż kolor zależy również od odmiany oliwek oraz sposobu tłoczenia.
- Opakowanie – sprawdzaj, czy oliwa znajduje się w ciemnej butelce szklanej lub puszce. Chroni to ją przed szkodliwym działaniem światła.
- Etykieta – szukaj oznaczeń takich jak “extra virgin” (oliwa z pierwszego tłoczenia na zimno) oraz numeru partii i daty zbioru.
- Zapach i smak – dobrej jakości oliwa charakteryzuje się świeżym, lekko owocowym aromatem i pikantnym finiszem.
Domowe testy jakości oliwy z oliwek
Test sensoryczny: wzrok, węch i smak
Ocena wizualna
Wlej niewielką ilość oliwy do białego naczynia. Obserwuj, czy ciecz jest klarowna i czy nie zawiera osadów (oprócz tych naturalnych, pochodzących z nieprzefiltrowanej oliwy). Unikaj oliw z wyraźnym zmętnieniem lub pływającymi zanieczyszczeniami.
Zapach
Przybliż naczynie z oliwą do nosa i delikatnie nią zakręć. Poczuj aromat – świeża oliwa powinna pachnieć trawą, zielonymi migdałami, świeżymi ziołami lub owocami (jabłko, pomidor). Zapach stęchlizny, pleśni, octu lub rozpuszczalnika sugeruje niską jakość lub zjełczenie.
Smak
Posmakuj łyżeczkę oliwy. Zwróć uwagę na wyrazistość smaku, pikantność w gardle oraz ewentualną goryczkę. Dobrej jakości oliwa jest lekko gorzka i pikantna – świadczy to o obecności zdrowych polifenoli.
Test chłodzenia – badanie temperatury zestalenia
Jednym z popularnych sposobów domowych jest umieszczenie niewielkiej ilości oliwy z oliwek w lodówce (lub zamrażalniku) na kilka godzin. Naturalna oliwa extra virgin zaczyna gęstnieć już w temperaturze około 6-10°C, a po dłuższym czasie przy niskiej temperaturze może przybrać konsystencję masła. Jeżeli oliwa zamiast gęstnieć, pozostanie w pełni płynna, istnieje prawdopodobieństwo, że została domieszana tańszymi olejami roślinnymi.
Uwaga! Test lodówkowy nie jest w pełni miarodajny. Niektóre wysokogatunkowe oliwy, w zależności od odmiany oliwek, mogą mieć nieco inne temperatury krzepnięcia.
Test czystości wodą
Wlej pół szklanki ciepłej wody do przezroczystego naczynia, a następnie dolewaj stopniowo oliwę z oliwek. Autentyczny produkt utworzy na powierzchni wyraźną, jednolitą warstwę i nie będzie się rozpuszczał w wodzie ani tworzył białego zmętnienia (emulsji). Jeśli oliwa zaczyna się mieszać z wodą lub powstaje emulsja, może to świadczyć o domieszkach innych tłuszczów.
Test papierowy
Na czystą kartkę papieru upuść kilka kropli oliwy i pozostaw na kilka godzin. Jeśli po wchłonięciu oliwy przez papier plama będzie się charakteryzowała przezroczystością, a nie matowym kolorem, mamy do czynienia z naturalnym, nierafinowanym tłuszczem. Jednak ten test pozwala jedynie upewnić się, że to tłuszcz roślinny – nie wykaże, czy oliwa była fałszowana innymi olejami.
Jak rozpoznać, że oliwa jest zjełczała lub fałszowana?
Objawy zjełczenia oliwy
Zjełczała oliwa:
- Ma nieświeży, mdlący, zjełczały lub mydlany zapach
- Smakuje nieprzyjemnie, czasami przypomina smak masła orzechowego, starego tłuszczu albo zielonego mydła
- Może być mętna i tracić swój naturalny kolor
Cechy oliwy fałszowanej
Oliwy mieszane z innymi tłuszczami często mają:
- Mało intensywny lub zupełny brak aromatu charakterystycznego dla oliwy z oliwek
- Bardzo łagodny smak, czasem nawet neutralny
- Brak uczucia lekkiej goryczki i pieczenia w gardle
Dodatkowe wskazówki dotyczące przechowywania oliwy z oliwek
Aby mieć pewność, że Twoja oliwa jak najdłużej zachowa swoje właściwości, zawsze przestrzegaj kilku podstawowych zasad:
- Przechowuj oliwę w chłodnym, ciemnym miejscu, z dala od źródeł światła i ciepła
- Zamykaj szczelnie butelkę po każdym użyciu
- Staraj się zużyć otwartą butelkę w ciągu kilku miesięcy
Podsumowanie
Istnieje kilka prostych domowych sposobów, które pomagają ocenić jakość oliwy z oliwek. Najbardziej miarodajne są testy sensoryczne – wzrok, zapach i smak. W połączeniu z testem chłodzenia, próbą z wodą czy testem na papierze, pozwalają one z dużą dozą pewności rozpoznać autentyczną oliwę extra virgin. Korzystając z powyższych wskazówek podczas zakupów i użytkowania oliwy w domu, masz szansę cieszyć się jej wyjątkowym smakiem i korzystnym wpływem na zdrowie.